Hipofiza

A. Hormonet e hipofizës
1. Pjesa e përparme e hipofizës:
a. GH, hormoni i rritjes (angl: growth hormone).
b. PRL, prolaktina.
c. ACTH, hormoni adrenokortikotrop (angl: adrenocorticotropic hormone).
d. TSH, hormoni stimulues i tiroides (angl: thyroid-stimulating hormone).
e. LH, hormoni luteinizues (angl: luteinizing hormone).
f. FSH, hormoni stimulues i folikulave (angl: follicle-stimulating hormone).
2. Pjesa e pasme e hipofizës:
a. AVP, argininë vazopresina; njihet ndryshe edhe si ADH, hormoni antidiuretik (angl: arginine vasopressin, antidiuretic hormone).
b. Oksitocina.
3. Hormone të ngjashme me hormonet e hipofizës:
a. Hormoni që njihet si hPL (angl: human placental lactogen, ‘laktogjeni i plaecntës njerëzore’), dhe që prodhohet nga placenta, është shumë i ngjashëm me hormonin GH (hormoni i rritjes).
b. Hormoni që njihet si hCG (angl: human chorionic gonadotropin, ‘gonadopropina korionike njerëzore’), dhe që prodhohet nga placenta, është shumë i ngjashëm me hormonin LH (hormoni luteinizues).

B. Prolaktinoma
1. Shenjat dhe simptomat: dhimbje koke, diplopi, paralizë e nervit okulomotor, impotencë, amenorre, gjinekomasti, galaktorre, virilizim.
2. 50% e prolaktinomave shkaktojnë hipofunksion të hipofizës sepse tumori shtyp pjesën tjetër të gjendrës.
3. Diagnoza: CT (skaneri) dhe MRI (rezonanca magnetike) përcaktojnë madhësinë dhe gjeometrinë e tumorit.
4. Trajtimi:
a. Agonistët dopaminergjikë (si bromokriptina) frenojnë sekretimin e prolaktinës. (Normalisht, trakti tuberoinfundibular sekreton dopaminë e cila frenon sekretimin e prolaktinës).
b. Tumori mund të arrihet kirurgjikisht nëpërmjet sinusit sfenoidal (veglat kirurgjike futen nga hunda).
c. Për mikroadenomat mund të përdoret edhe rrezatimi.

C. Akromegalia
1. Akromegalia shkaktohet pothuaj gjithmonë nga një adenomë e vogël e hipofizës që sekreton hormon të rritjes.
2. Gjatë fëmijërisë, kur kërcet e epifizave nuk janë mbyllur ende, rritja e nivelit të hormonit të rritjes shkakton gjigantizëm.
3. Akromegalia shkaktohet kur sasia hormonit të rritjes shtohet pas mbylljes të kërceve të epifizave.
4. Shenjat dhe simptomat:
a. Pacienti ankohet se dorashkat, unaza, kapelja, këpucët, etj., i rrinë të vogla.
b. Ashpërsim i tipareve, prognatizëm (zmadhim i nofullave), trashje e zërit, prekje e kyçeve.
c. Neuropati periferike si pasojë e shtrëngimit të nervave nga indet e rritura përreth tyre.
5. Diagnoza: rritje e IGF-1; CT dhe MRI konfirmojnë diagnozën.
6. Trajtimi: kirurgji ose rrezatim. Mund të përdoret gjithashtu oktreotidi, që është analog i somatostatinës.

Mjekësi e përgjithshme

[cite]