AGAJ Reshat
(Person i dënuar nga regjimi komunist)

Kontabilist, veprimtar politik. Lindi në mars të vitit 1914, në fshatin Ramic të Vlorës. Pasi kreu mësimet fillore në fshatin e lindjes, studioi në Shkollën Tregtare të Vlorës. Më 1932 filloi në Bari Institutin e Kontabilitetit. U diplomua më 1936. Sapo u kthye nga Bari u emërua nëpunës tatimesh në Korçë. Më pas filloi punë në Bankën e Shtetit. Gjatë kohës së luftës u rreshtua në radhët e Ballit Kombëtar. Pas largimit të gjermanëve, mori një letër nga Hysni Kapoja, ku ai e siguronte se nuk do të kishte pasoja. Ndaj dhe nuk u arratis. Pas pak kohësh e mobilizuan në radhët e Brigadës 23 në Veri. Më vonë nisi punë si stenograf në gazetën «Bashkimi», por pas pak kohësh u arrestua pa asnjë shkak. Pasi u torturua për muaj me radhë në birucat e Ministrisë së Brendshme, u dënua me dhjetë vjet heqje lirie për agjitacion e propagandë. Pas lirimit më 1949, me ndihmën e miqve nisi sërish punë si stenograf, po këtë herë në gazetën «Zëri i popullit». Nuk kaloi shumë kohë dhe Kadri Hazbiu i përgatit kurthin: «Vëllai i Reshatit, Pertefi është arrestuar si armik që kërkonte të përmbyste pushtetin dhe gjyqi i ka dhënë dënim me vdekje.» Pas torturave çnjerëzore dhe pas vendimit të gjyqit, Kadri Hazbiu realizoi takimin e Reshatit me të vëllanë e katandisur kockë e lëkurë, dhe e vuri para alternativës: «Ose na shërbe, ose vëllanë e pret plumbi». Një pjesë e të gjykuarve në të njëjtin grup me vëllanë ishin vrarë. Kështu, ai u detyrua të «arratiset» në perëndim, për të spiunuar të arratisurit, disa syresh të afërm të tij. Reshat Agaj pranoi, por sapo e nxorën jashtë, u dorëzua tek misioni amerikan dhe u tregoi për detyrën që i kishin ngarkuar. Vdiq më 15 tetor të vitit 1981 në Kinosha të shtetit Wisconsin në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe u varros në Detroit. Vepra: «Vëllai i pengut: ditar i mbajtur në Amerikë» (“Europrint”, Vlorë, 2009). Përkthime: Ismail Qemal Vlora, «Kujtimet» (“Harmoni Printing Limited”, Toronto, 1968). Reshat Agaj, Vëllai i pengut: ditar i mbajtur në Amerikë, Vlorë, 2009; Petro Marko, Intervistë me vetveten (Retë dhe gurët), Tiranë, 2000, II, f. 448.

Burimi:
● Fjalori enciklopedik i vikt. të terr. kom. – VËLLIMI I
Portali — Historia Shqiptare: Krimet e komunizmit

[cite]