B. Hipotiroidizmi
1. Shkaqet:
a. Sëmundja Hashimoto.
b. Sëmundja de Quervain (tiroiditi subakut).
c. Trajtimi i hipertiroidizmit.
d. Mungesa e iodit.
e. Ulja e prodhimit të TSH nga hipofiza.
f. Barnat, si amiodaroni.
2. Shenjat dhe simptomat:
a. Lodhje, përgjumësi, dobësi.
c. Mostolerim i të ftohtit.
b. Dhimbje e muskujve, dhimbje e kyçeve.
d. Kapsllëk.
e. Lëkurë e tharë, thonj të brishtë, rënie e flokëve.
f. Dhimbje koke.
g. Menoragji.
h. Shtim në peshë.
i. Miksedemë: fryrje e duarve, qepallave, fytyrës.
j. Zgjatje e fazës të qetësimit të reflekseve tendinoze.

C. Sëmundja Graves
1. Njihet edhe si sëmundja Basedow, ose edhe si gushë toksike difuze (angl: diffuse toxic goiter).
2. Shkaktohet nga antitrupat e klasës IgG të cilët aktivizojnë receptorët e hormonit TSH. Këta antitrupa njihen si TSI (angl: Thyroid stimulating immune globulin).
3. Epidemiologjia:
a. 90% e rasteve të hipertiroidizmit shkaktohen nga kjo sëmundje.
b. Të prekurit janë zakonisht në moshë të re. Femrat preken 8 herë më shpesh se meshkujt.
4. Shenjat dhe simptomat:
a. Hipertiroidizëm (shih më sipër).
b. Zhurmë e qarkullimit të gjakut mbi gjendrën tiroide.
c. Oftalmopati infiltrative: ekzoftalmi si pasojë e proceseve autoimune në orbitë. Ekzoftalmia nuk vetë-korrigjohet kur hipertiroidizmi vihet nën kontroll.
d. Miksedema pretibiale paraqitet si pllakë edematike pruritike me ngjyrë të errët. Zhduket brenda disa muajsh ose vitesh.
5. Diagnoza:
a. Klinikisht, shenjat e hipertiroidizmit dhe prania e zhurmës të qarkullimit të gjakut mbi tiroide mjafton për të vendosur diagnozën.
b. Analiza laboratorike që e konfirmon diagnozën është prania e antitrupave TSI.
6. Trajtimi:
a. Propranolol për trajtimin simptomatik të hipertiroidizmit.
b. Iodi radioaktiv është trajtimi i zgjedhur për sëmundjen Graves.
c. Propiltiouracili dhe metimazoli veprojnë brenda 1 – 2 muajve. Në gjysmën e rastave trajtimi me këto barna nuk arrin rezultatin e dëshiruar.
d. Operimi, heqja e gjithë gjendrës tiroide; operacioni duhet të paraprihet nga ulja e nivelit të hormoneve të tiroides me metimazol/propiltiouracil, ose me ipodat. Vaskularizimi i tiroides pakësohet me ipodat, acid iopanoik, ose me tretësirë Lugoli.
e. Kortikosteroidë për të trajtuar oftalmopatinë.

D. Sindromi Plummer
1. Njihet edhe si ‘gushë multinodulare toksike’ (angl: toxic multinodular goiter).
2. Epidemiologjia: prek zakonisht të moshuarit.
3. Shkak është lindja e vatrave të tiroides që nuk frenohen nga T₄.
4. Diagnoza:
a. Hipertiroidizëm (shih më sipër).
b. Në prekje të gjendrës tiroide dallohen nodule.
c. Në analizë me iod radioaktiv vihen re nodule ‘të nxehta’ në një sfond të ftohtë (angl: hot nodules with cold background).
5. Trajtimi:
a. Propranolol për trajtimin simptomatik të hipertiroidizmit.
b. Iod radioaktiv.
c. Propiltiouracil dhe metimazol.
d. Operim: operacioni duhet të paraprihet nga ulja e nivelit të hormoneve të tiroides me metimazol/propiltiouracil, ose me ipodat. Vaskularizimi i tiroides pakësohet me ipodat, acid iopanoik, ose me tretësirë Lugoli.

E. Adenoma e tiroides
1. Shkak i hipertiroidizmit është prodhimi i tepërt i hormoneve nga adenoma.
2. Në analizë me iod radioaktiv shihet adenoma ‘e nxehtë’ në një sfond të ftohtë.
3. Trajtimi:
a. Propranolol për trajtimin simptomatik të hipertiroidizmit.
b. Iod radioaktiv.
c. Propiltiouracil dhe metimazol.
d. Operim: operacioni duhet të paraprihet nga ulja e nivelit të hormoneve të tiroides me metimazol/propiltiouracil, ose me ipodat. Vaskularizimi i tiroides pakësohet me ipodat, acid iopanoik, ose me tretësirë Lugoli.

F. Tiroiditi subakut (tiroiditi de Quervain).
1. Njihet edhe si ‘tiroiditi me qeliza gjigante’ ose ‘tiroiditi granulomatoz’.
2. Shkaktohet nga inflamacioni i tiroides, mbase me origjinë virale; inflamacioni shkakton rrjedhjen e hormoneve të tiroides në gjak.
3. Prek zakonisht femrat.
4. Shenjat dhe simptomat:
a. Sëmundja zakonisht është akute.
b. Shoqërohet me dhimbje zakonisht.
b. Sëmundja vazhdon me javë e me muaj dhe shoqërohet me hipertiroidizëm (shih më lart); me kalimin e kohës, hipertiroidizmi zëvendësohet me hipotiroidizëm.
5. Diagnoza:
a. Sedimenti rritet.
b. Ndryshe nga sëmundja Graves ku tiroidja e përthith fort iodin, në sëmundjen de Quervain tiroidja nuk e përthith iodin radioaktiv.
6. Trajtimi:
a. Aspirinë për dhimbje.
b. Propranolol për trajtim simptomatik të hipertiroidizmit.
c. Sintroid (levotiroksinë) në fazën e hipotiroidizmit.

G. Kriza, stuhia e tiroides (angl: thyroid storm)
1. Është hipertiroidizëm kulmor.
2. Shkaktohet nga stresi i sëmundjes, stresi i operacionit, dhënia a iodit radioaktiv.
3. Mortaliteti është i lartë (25%).
4. Shenjat dhe simptomat:
a. Ethe, temperaturë e lartë.
b. Dehidrim.
c. Aritmi.
d. Pamjaftueshmëri e zemrës me prurje të lartë (angl: high output failure).
e. Koma.
5. Trajtimi:
a. Kujdes intensiv (reanimacion).
b. Propranolol.
c. Propiltiouracil ose metimazol.
d. Tretësirë Lugoli, ipodat – 1 orë pas propiltiouracilit ose metimazolit.
e. Hidrokortizon.

H. Sëmundja Hashimoto
1. Sëmundja është autoimune.
2. Shoqërohet me infiltrim limfocitik të tiroides.
3. Epidemiologjia:
a. Të prekurit janë zakonisht 30 – 50 vjeç.
b. Femrat preken 8 herë më shpesh se meshkujt.
4. Shenjat dhe simptomat:
a. Hipotiroidizëm (shih më sipër).
b. Mund të shoqërohet me hipertiroidizëm kalimtar.
5. Diagnoza:
a. Klinikisht shihen shenjat e hipotiroidizmit.
b. Analiza laboratorike që e konfirmon diagnozën është prania e antitrupave drejtuar ndaj peroksidazës të tiroides (TPO).
6. Trajtimi: sintroid.

I. Koma hipotiroide (koma miksedematoze)
1. Është hipotiroidizëm kulmor.
2. Shkaktohet vetvetiu ose nga të ftohtët, stresi, barnat analgjezike ose anestezia, etj.
3. Shenjat dhe simptomat:
a. Stupor, komë.
b. Përpëlitje epileptike.
c. Hipotension.
d. Hipoventilim.
4. Trajtimi:
a. Levotiroksinë.
b. Kortikosteroidë.
c. Ventilim mekanik.

J. Kanceri i tiroides
1. Karcinoma e tiroides është 3 llojesh: papilare, medulare, dhe anaplastike.
2. Karcinoma papilare ka prognozë të mirë dhe në të shumtën e rasteve të prekurit rrojnë me vite e vite.
3. Karcinoma medulare shoqërohet me depozitim të amiloidit në tiroide. Karcinoma medulare mund të jetë pjesë e sindromit MEN II ose MEN III.
4. Karcinoma papilare ka prognozë të keqe.