B. Gurët e veshkave (nefrolitiaza)
1. Shenjat dhe simptomat e gurëve:
a. Kolikë urinare; dhimbja është e mprehtë, e padurueshme, përhapet nga kurrizi tek pubisi .
b. Dhimbja e bën pacientin të lëvizë e të rrotullohet pa gjetur rehat (ndryshe nga dhimbja e peritonitit, e cila e detyron pacientin të rrijë pa lëvizur).
2. Trajtimi: Pirje lëngjesh (hidrim), diuretikë nëse ka nevojë.
3. Gurët e formuar nga pirofosfati i kalciumit:
a. 80-85% të gurëve të veshkave janë të tillë.
b. Janë radioopakë (dmth mund të shikohen në radiografi).
c. Shoqërohen me hiperkalciuri; në 50% të rasteve hiperkalciuria është idiopatike, por mund të jetë pasojë e rritjes të përthithjes të kalciumit në zorrë dhe e hiperkalcemisë.
d. Trajtimi: pirje e një sasie të madhe lëngjesh. Diuretikë të ansës nëse ka nevojë.
4. Gurët e formuar nga fosfati i magnez-amonit (angl: struvite).
a. Janë radioopakë.
b. Pas gurëve prej pirofosfatit të kalciumit, këta janë gurët më të shpeshtë.
c. Në shumicën e rasteve shkaktohen nga ureaza e baktereve të gjinisë Proteus ose Staphylococcus saprophyticus.
d. Shpesh gurët marrin formën a kaliceve dhe bllokojnë krejt pelvisin renal.
e. Trajtimi: i rëndësishëm është kurimi i infeksionit shkaktar.
5. Gurët prej acidi urik.
a. 50% e pacientëve me gurë në veshka kanë hiperuricemi.
b. Hiperuricemia mund të shkaktohet nga rritja e ritmit të shkatërrimit të qelizave (p.sh.: leukemia). Shkaqet e tjera të hiperuricemisë përmenden në diskutimin e sëmundjes të podagrës.
c. Gurët prej acidi urik janë radiolucentë (dmth nuk mund të shihen në radiografi).
d. Trajtimi: Duhet trajtuar niveli i rritur (dhe shkaku i rritjes) i acidit urik. Gjithashtu, alkalinizimi i urinës e ul koeficientin e tretshmërisë të acidit urik.