Sarkoidoza

A. Njohuri të përgjithshme
1. Sarkoidoza është sëmundje idiopatike (d.m.th. nuk dihet nga se shkaktohet).
2. Të prekurit janë zakonisht në moshën 20 – 40 vjeç.
3. Zezakët preken 3 herë më shpesh.
4. Tipari patologjik i sarkoidozës është prania e granulomave jonekrotike (jokazeoze).

B. Shenjat dhe simptomat
1. Afërsisht gjysma e pacientëve nuk kanë simptoma dhe sëmundja zbulohet rastësisht në grafi të gjoksit.
2. Sarkoidoza mund të prezantohet me këto simptoma:
a. Ethe dhe temperaturë, të dridhura.
b. Djersë gjatë natës.
c. Humbje peshe.
d. Kollë, vështirësi në frymëmarrje.
e. Probleme me sytë (uveit, që mund t’i prekë të dy sytë).
f. Dhimbje e kyçeve.
g. Prekje e lëkurës: lupus pernio, erythema nodosum.
3. Procesi patologjik i sarkoidozës prek krejt trupin dhe mund të shkaktojë simptoma të shumëllojshme:
a. Prekja e sistemit nervor qendror mund të shfaqet si paralizë e nervave kranialë (p.sh paralizë e nervit facial).
b. Prekja e hipofizës mund të shkaktojë diabet insipid.
c. Prekja e zemrës mund të shkaktojë bllok, aritmi të tjera, dhe perikardit.
d. Prekja e mushkërive shkakton patologji restriktive.
e. Prekja e mëlçisë shkakton rritje të transaminazave.
f. Probleme hematologjike: anemi, trombocitopeni, leukopeni.
g. Hiperkalcemi. Për shkaqe që nuk dihen, sarkoiddoza shkakton hiperkalcemi.
h. Prekja e veshkave: hiperkalcemia mund të shkaktojë gurë në veshka.
4. Metodat radiografike:
a. Në grafi të gjoksit shihet adenopati hilare në të dyja anët.
b. Në CT skaner mund të shihen granuloma në mëlçi dhe kolestazë.

C. Diagnoza
1. Diagnoza vendoset klinikisht.
2. Prania e granulomave jokazeoze ndihmon në vendosjen e diagnozës.
3. Mbi 50% e të prekurve kanë nivel të rritur të enzimës ACE.

D. Trajtimi
1. Në 50% të rasteve sëmundja vetëshërohet dhe s’ka nevojë për trajtim me ilaçe.
2. Trajtimi me ilaçe është i nevojshëm nëse sëmundja prek:
a. Sytë.
b. Zemrën.
c. Nëse simptomat nuk pakësohen me kalimin e muajve.
3. Glukokortikoidët (prednizoni) janë trajtimi kryesor.

Mjekësi e përgjithshme

[cite]