BARDHI FRANG
✤ (1606-1843) Leksikografi 1 parë shqiptar, historian, folklorist dhe etnograf. Një nga autorët e letërsisë së vjetër shqiptare. Lindi në një familje klerikësh të lartë të Kallmetit (Zadrimë), bëri studimet në kolegjin fetar të Loretos (Itali) dhe më 1835 u emërua peshkop i Sapës. Hartoi dhe botoi më 1635 Fjalorin latinisht-shqip (shih) për të ndihmuar lëvrimin e shqipes dhe për të qenë mbështetje e nxitje që të botoheshin më shumë libra në gjuhën amtare. Me proverbat e botuar aty F.B ka bërë edhe përpjekjen e parë që njihet për mbledhjen e folklorit shqiptar. Si historiograf, F.B. botoi më 1636 në Venedik veprën Gjergj Kastrioti i Epirit, i quajtur përgjithësisht Skënderbeg, princ shumë trim e i pathyeshëm i shqiptarëve (Georgius Castriotes Epirensis, vulgo Scanderbeg, Epirotarum Princeps fortissimus ac invincitivimus). Veprën e shkroi si polemike për të hedhur poshtë mendimin e pathemeltë të një peshkopi bosnjak bashkëkohës, që i mohonte Skënderbeut prejardhjen shqiptare. Argumentet e përdorura janë mbështetur në burime historiografike, arkivore e kronikale që njiheshin në atë kohë, duke mbajtur ndaj tyre edhe qëndrim kritik. Vëmendje u ka kushtuar edhe dëshmive të folklorit. Polemika është bërë me një stil të përpunuar e të shkathët. F.B. e vazhdon dhe e çon më tej traditën humaniste të M.Barletit. Në relacionet e tij të shumta, që i përshkon krenaria për traditat shqiptare, pasqyrohet urrejtja e shqiptarëve për pushtuesit osmanë.

(K.X.)

Burime, referenca dhe shënime:
● Fjalori Enciklopedik Shqiptar (1985)
● Artikulli origjinal – Bardhi Frang