Puna e valëve Deti i gërryen në mënyrë të vazhdueshme brigjet ku përplasen dallgët e tij. Batica dhe zbatica si edhe rrymat e ndryshme ujore, ushtrojnë një veprim të pandërprerë gërryes. Vetëm zhvendosjet vertikale të kores, që i ngrenë blloqet e shkëmbinjve në një nivel më të lartë, e kanë
Përse ndodhin shkarjet Rreth e rrotull fundit të një kodre guri me shpate të pjerrëta mund të gjenden copëra shkëmbinjsh të grumbulluara, nganjëherë të mbuluara përgjysmë nga dheu: këto janë skorie shkëmbore të tërhequra nga forca e rëndesës. Sidoqoftë, sistemimi i tyre është i përkohshëm: një ditë forca e rëndesës
Shtrati i lumit Një lumë që rrjedh me shpejtësi afro një kilometër në orë, është në gjendje të mbartë grimca rëre dhe të rrokullisë mbi fundin e tij guralecë në madhësinë e zareve prej qelqi; po qe se ai do të rrjedhë me shpejtësi dy kilometra në orë, do të
Konet vullkanike Disa magma që përmbajnë sasi të mëdha gazi formojnë vullkane që, gjatë shpërthimit, nxjerrin pjesën më të madhe të materialit të tyre, si hi, skorie, lapile dhe bomba. Hiri, nga era, mund të çohet shumë larg, por materialet e tjera bien rishtas në krater ose në afërsi të
Të fshehtat e lumenjve Njëlloj si malet dhe luginat, edhe lumenjtë njeriu i ka parë me një naivitet shumë të madh deri në kohët e sotme. Atij i dukej se edhe lumenjtë janë krijuar njëkohësisht me të gjitha gjërat e tjera dhe se ishin të vjetër sa vetë planeti ynë.
Reja vullkanike Një vullkan që shpërthen, prodhon zakonisht një re të madhe, të përbërë kryesisht prej avujsh uji të kondensuar, të përzier me gaz karbonik, me hidrogjen, me acid klorhidrik dhe me avuj të verdhë squfuri. Flakë gjarpëruese me flakërime të kaltra, të gjelbra ose të verdha, e ndriçojnë renë
ZONA E ZJARRIT Sipas gojëdhënave të popujve të lashtë si dhe në bazë të teorive të filozofëve të kohërave të vjetra, Toka ka lindur nga zjarri. Zjarri e ka magjepsur gjithmonë njeriun dhe shpeshherë e ka tmerruar. Për këtë arsye ishte e lehtë të pandehej se ngjarja më e madhe
Prejardhja e lumenjve Përfytyroni një kodër shkëmbore në të cilën, gjatë gjithë vitit bie shi dy herë në javë. Disa prej pikave të shiut përthithen menjëherë nga rrënjët e bimëve dhe disa të-tjera#avullojnë dhe kthehen përsëri në atmosferë. Shumë prej tyre, duke rrjedhur së bashku, formojnë vija që bashkohen me
UJËRAT NËNTOKËSORE Shumëkujt mund ti ketë rastisur të ndodhet në hapjen e një pusi. Një tub prej hekuri që mbaron me majë futet dalëngadalë poshtë përmes dheut dhe shkëmbinjve. Në njëfarë thellësie mbas gjashtë metrash, mbas pesëmbëdhjetë ose tridhjetë metrash e më tepër sonda ndesh në ujë. Kjo
Shkatërrimi i një kodre A mund të rrafshohet një kodër prej graniti? A është e mundur që ajo të shkatërrohet në qiell të hapur, të gërryhet nga faktorë fizikë e kimikë? Sigurisht që po. Uji, bashkë me oksigjenin e ajrit, e shndërron atë në mënyrë të pandërprerë, duke e gërryer
Historia e një liqeni Kepi Kod, kjo gjuhëz e Masaçusetsit (Shtetet e Bashkuara), që zgjatet në Atlantik, është e përbërë nga rëra dhe argjila e lënë gjatë shkrirjes së akullnajave në periudhat e vonshme akullnajore. Aty-këtu gjatë kepit Kod gjenden shumë moçale me ujë të ëmbël që, me pozicionet që
Stërgjyshi i liqenit të Madh të Kripur Liqeni Bonvil në Amerikë është një shembull që tregon sesi një liqen i madh, praktikisht një det i brendshëm, mund të zhduket për shkak të ndryshimit të klimës. Gjatë periudhave të akullnajave ky liqen zinte gjysmën perëndimore të shtetit Utah dhe kishte një
Dete lave Në të vërtetë rrjedha e lavës që ndodhi në Islandë ishte gjë e vogël, po të kemi parasysh disa rrjedhje që kanë ndodhur përpara lindjes së njeriut. Në pjesën veriperëndimore të Shteteve të Bashkuara gjendet një pllajë ose rrafshnaltë bazalti që mbulon hapësirën e pesë shteteve: të Uashingtonit,
Vullkanet me mburojë Magma që prodhon vetëm rrjedhje lave, krijon vullkane të tipit «me mburojë». Një shembull i përkryer i këtyre vullkaneve është Mauna Loa, në ishujt Havai. Të gjithë këta ishuj kanë lindur përmes zjarrit. Në epokat shumë të hershme në fundin e oqeanit ndodhën plasaritje të mëdha dhe
Luginat e lumenjve Në kohët e lashta mendohej se lumenjtë rridhnin nëpër lugina që kishin ekzistuar që më parë, të krijuara nga rrudhat e kores së Tokës. Kjo është e vërtete vetëm për disa lumenj; përkundrazi pjesa më e madhe e luginave lumore është formuar nga veprimi gërryes i rrymave