Zjarre të përgjumura Në jetën e të gjitha vullkaneve vjen një çast kur magma pushon së ngjituri lart. Në grykën e vullkanit magma ftohet dhe ngurtësohet duke formuar një si tapë. Vullkani fle. Por një vullkan që fle mund të tregohet i pabesë, ashtu siç bëri Vezuvi i lashtë. Le
Shtresat ujëmbajtëse Merrni një gotë dhe mbusheni përgjysmë me rërë. Tani hidhni në te disa lugë ujë. Uji do të zhytet deri në fund, duke mbushur të gjitha hapësirat midis kokrrizave të rërës; në këtë mënyrë formohet ajo që e quajmë shtregë ujëmbajtëse. Rëra në gotë është si korja tokësore:
Akullnajat rrëzëmalore Në stinën e ngrohtë buza skajore e akullnajës është e butë dhe e thyeshme; që nga poshtë del përroi i ujit të shkrirë, që rrjedh e rrjedh gjithnjë e më poshtë, duke marrë me vete zall dhe rërë, që i ka shkëputur nga fundi 1 luginave Në rrugën
Ujërat e rrëmbyeshme Atje ku pjerrësia e shtratit të lumit është më e madhe, uji rrjedh më me shpejtësi. Në qoftë se kjo gjë ndodh mbi shkëmbinj të butë, zakonisht shtrati zgjerohet dhe shpejtësia e ujit synon të zvogëlohet; atje ku shkëmbi është i fortë, shtrati nuk ndryshon kollaj dhe.
Viti 79 i erës sonë Shpërthimi i Vezuvit në vitin 78 të erës sonë qe, për fat të keq, mjaft i ndryshëm. Vezuvi ndodhet në juglindje të gjirit të kaltër të Napolit. Është një mal i famshëm, i lashtë. Dy mijë vjet më parë, e mbase edhe më parë, bujqit
Format e lavës Magma, që ka arritur në sipërfaqe, del nga krateri si lumë që mbart shkëmbinj të shkrirë në gjendje të zjarrtë; një pjesë e saj hidhet përpjetë nga avujt e bardhëllemë që e shoqërojnë. Materiali që shfryhet nga krateri përmban copëra të mëdha lave në formë dardhe, të
Formimi i shkëmbinjve Fundërresat, copërat e krijuara nga procesi i erozionit të Tokës, mbarten nga uji ose çohen nga era në luginat dhe në fundet e deteve; pa dyshim, ato mund të largohen përsëri nga këto vende, por një pjesë e tyre mbetet gjithmonë dhe grumbullohet me kalimin e epokave.
Buka e Egjiptit Delta më e famshme në botë është delta e lumit Nil, ujërat e të cilit, pas një udhëtimi prej 6.500 kilometrash nga Uganda drejt veriut, derdhen në detin Mesdhe. Mbi tokat e deltës së tij dhe mbi brigjet e tij në Egjiptin e Poshtëm, Nili ka derdhur
Dukuritë e vullkanizimit dytësor Ekzistojnë disa shfaqje të aktivitetit të brendshëm të Tokës, që shkaktohen nga nxehtësia e brendshme; ato kanë një ngjashmëri të dukshme me vullkanizimin dhe shkaktojnë daljen e materialeve (jo të lavës) nga brendësia e Tokës. Për shembull, vullkanet sulfurore janë burime avujsh dhe gazi sulfuror; ato
Neptunistë dhe Plutonistë Në fillim të shekullit të nëntëmbëdhjetë, që është periudha e përparimit të vrullshëm të shkencës. Toka shqyrtohet me një interes shumë më të madh se në të kaluarën. Duke hedhur poshtë besimin se Toka ishte krijuar nga një fuqi e mbinatyrshme, njerëzit filluan të mendonin se. që
Lumenjtë grabitqarë Nganjëherë, për shkak të pjerrësisë së theksuar dhe ujërave që merr dora-dorës, masa e ujit, duke zbritur në luginë, e shton fuqinë e saj gërryese. Në këtë mënyrë lugina fillon e gërryhet më thellë në pjesët e ulëta se në ato të lartat. Kemi të bëjmë në këtë
Kur vdesin vullkanet Vullkani mund të rizgjohet, siç bëri Vezuvi, madje edhe pas disa shekujsh qetësie. Ai mund të vazhdojë të shpërthejë për disa vjet me radhë, si Parikutini, dhe pastaj të qetësohet. Ose mund të jetë në aktivitet të pandërprerë për shekuj me radhë. Vullkani i Strombolit ka vazhduar
LIQENET DHE KËNETAT Liqenet përbëjnë një nga dhuratat e shumta që natyra i ka bërë njeriut. Zakonisht ato janë piktoreske, të qeshura; uji i tyre i freskët dhe i qetë i tërheq peshkatarët, notarët, amatorët e lundrimit me vela etj. Zogjtë ngrenë foletë në brigjet e tyre, ujërat janë të
RRUGA E LUMENJVE Ngrohtësisë së Diellit nuk i detyrohemi vetëm për kushtet atmosferike, por edhe për lumenjtë, megjithëse kjo duket pak si e çuditshme. Në sajë të Diellit uji i detit avullon dhe formon retë, të cilat shndërrohen pastaj në shi, domethënë në ujë që rrjedh sipër e poshtë sipërfaqes
Shfaqet një krijesë e re Afër akullnajave të Evropës e të Azisë erdhi e u vendos një krijesë e re, me një zgjuarsi të jashtëzakonshme. Ajo kishte një aftësi për tu përshtatur ndaj kushteve të jetesës shumë më të madhe sesa kafshët. Veç kësaj, ajo i gjuante kafshët me ndihmën