Liqeni i Alegës Kjo ndodhi më 1771, afër Belunos. Kishin rënë shira të forta dhe uji kishte depërtuar në shtresat argjilore të Monte Spicit, duke shkaktuar në këtë mënyrë rrëzimin e një mase të madhe shkëmbi që shkatërroi gjatë rënies të gjitha fshatrat që gjendeshin në rrugën e tij. Kur

Formimi i shkëmbinjve Fundërresat, copërat e krijuara nga procesi i erozionit të Tokës, mbarten nga uji ose çohen nga era në luginat dhe në fundet e deteve; pa dyshim, ato mund të largohen përsëri nga këto vende, por një pjesë e tyre mbetet gjithmonë dhe grumbullohet me kalimin e epokave.

Zalli, rëra dhe argjila Ndër shkëmbinjtë fundërresorë dallohen shkëmbinjtë konglomeratë, që janë formuar në radhë të parë nga zalli dhe nga guralecë, të lidhur së bashku nga disa minerale si, për shembull, nga silici, që shërben si ngurtësues. Disa konglomeratë janë të brishtë, shumica e tyre përmbajnë kuarc të bardhë,

Puset në sipërfaqe dhe në thellësi Puset e tipit të vjetër janë gropa të thjeshta të gërmuara në truall deri në nivelin e ujit, faqet e të cilave vishen me muraturë për të penguar shembjen e tyre. Ndërsa puset e sotme përbëhen nga një tub me fundin me vrima, që

Rrymat e sipërfaqes dhe të thellësisë Rrymat bregdetare, aleatet besnike të dallgëve në luftën kundër kontinenteve, shkaktohen kryesisht nga veprimi i këtyre të fundit, krahas veprimit të erës dhe të baticave e zbaticave. Mënyra në të cilën veprojnë këta faktorë varet nga forma e vijës bregdetare dhe nga thellësia e

Buka e Egjiptit Delta më e famshme në botë është delta e lumit Nil, ujërat e të cilit, pas një udhëtimi prej 6.500 kilometrash nga Uganda drejt veriut, derdhen në detin Mesdhe. Mbi tokat e deltës së tij dhe mbi brigjet e tij në Egjiptin e Poshtëm, Nili ka derdhur

Shtrati i lumit Një lumë që rrjedh me shpejtësi afro një kilometër në orë, është në gjendje të mbartë grimca rëre dhe të rrokullisë mbi fundin e tij guralecë në madhësinë e zareve prej qelqi; po qe se ai do të rrjedhë me shpejtësi dy kilometra në orë, do të

Dukuritë e vullkanizimit dytësor Ekzistojnë disa shfaqje të aktivitetit të brendshëm të Tokës, që shkaktohen nga nxehtësia e brendshme; ato kanë një ngjashmëri të dukshme me vullkanizimin dhe shkaktojnë daljen e materialeve (jo të lavës) nga brendësia e Tokës. Për shembull, vullkanet sulfurore janë burime avujsh dhe gazi sulfuror; ato

Si lind vullkani Aty-këtu, veçanërisht në zonat malore, magma çan rrugë nëpër të plasurat e kores dhe arrin më në fund në sipërfaqe, ku mund të vërshojë dhe të përhapet në tokë në formë lave. Në qoftë se vërshimi i magmës sipër vazhdon për një kohë mjaft të gjatë, mund

Ku shkon shiu Një nga përbërësit e atmosferës që rrethon Tokën është edhe avulli i ujit, gazi që rrjedh nga avullimi i sasive të mëdha të ujit të detit, të liqeneve dhe të lumenjve. Më pas avulli i ujit kthehet në gjendje të lëngët dhe bie në trajtë shiu ose

Fusha që nxjerr tym Parikutini u formua në vitin 1943, në një zonë malore rreth 320 kilometra larg qytetit Meksiko. Në këtë vit, në fillim të shkurtit, ranë disa tërmete, intensiteti i të cilave rritej çdo ditë. Më 20 shkurt, një fshatar vërejti një shtëllungë të vogël tymi që dilte

Format e lavës Magma, që ka arritur në sipërfaqe, del nga krateri si lumë që mbart shkëmbinj të shkrirë në gjendje të zjarrtë; një pjesë e saj hidhet përpjetë nga avujt e bardhëllemë që e shoqërojnë. Materiali që shfryhet nga krateri përmban copëra të mëdha lave në formë dardhe, të

Viti 79 i erës sonë Shpërthimi i Vezuvit në vitin 78 të erës sonë qe, për fat të keq, mjaft i ndryshëm. Vezuvi ndodhet në juglindje të gjirit të kaltër të Napolit. Është një mal i famshëm, i lashtë. Dy mijë vjet më parë, e mbase edhe më parë, bujqit

Reja vullkanike Një vullkan që shpërthen, prodhon zakonisht një re të madhe, të përbërë kryesisht prej avujsh uji të kondensuar, të përzier me gaz karbonik, me hidrogjen, me acid klorhidrik dhe me avuj të verdhë squfuri. Flakë gjarpëruese me flakërime të kaltra, të gjelbra ose të verdha, e ndriçojnë renë

Të fshehtat e lumenjve Njëlloj si malet dhe luginat, edhe lumenjtë njeriu i ka parë me një naivitet shumë të madh deri në kohët e sotme. Atij i dukej se edhe lumenjtë janë krijuar njëkohësisht me të gjitha gjërat e tjera dhe se ishin të vjetër sa vetë planeti ynë.