FERIZAJ
✤ Qytet, qendër e Komunës me të një; rin emër në KSA të Kosovës (shih). Qyteti shtrihet në afërsi të bigëzimit të lumit Nerodimje, i cili ndan ujërat e veta në dy pellgje të mëdha: të 3eti: të Zi dhe të Egjeut. Është pikë ndërmjetëse në rrugëkryqin Shkup-Mitrovicë dhe Prizren GjiSipas regjistrimit të v.1981 Komuna kishte 35 banorë nga të cilët 90.645 (79,5 për qind) shqiprarë.

Ptpullsia e F. u rrit sidomos më 1878, kur u reidosBj atje familje të shumta shqiptarësh të ihpimguhir me dhunë prej ushtrisë serbe nga rajonet e Nishit, Prokupljes, Leskovcit, Kurshumlisë e Vranjës. Pas kësaj periudhe deri më vipu: 1912 qyteti zhvillohet si qendër tregtare dhi zejtare. Popullsia e F. ka marrë pjesë aktive zA Lëvizjen Kombëtare Shqiptare. Në F. u organizafl në korrik 1908 Kuvendi i madh popullor, morën pjesë rreth 20.000 veta, që luajti rol 3 madh në fitoren e revolucionit xhonturk dh në shpalljen e Kushtetutës.

Me vendosjen e zgjedhës serbe më 1913 F. dbe popullsia e tij shqiptare iu nënshtrua shkomcëtarizimit. Vetë qytetit iu vu emri Uroshevac. 3 dëmtua ekonomia e banorëve vendas, një pjest e mirë e të cilëve u shpërngul me dhunë rë Turqi. Në qytetin e F. si edhe në fshatrat përreth u vendosën në këtë periudhë 612 famire sllave të ardhura nga rajonet e brendshme :i Jugosllavisë. Në vitin 1941 F. kishte vetëx 5000 banorë. Gjatë pushtimit fashist italian ishs qendër e nënprefekturës. Gjatë viteve të Luf:ts së Dytë Botërore shumë banorë të F. dhe ngz fshatrat përreth u përfshinë me armë në dorl në formacionet e mëdha partizane kosovare ts krijuara më 1944.

Pas vitit 1945, megjithë mundësitë e mëdhr dhe pasuritë e konsiderueshme natyrore të trevës së F. ritmet e zhvillimit bujqësor e industriat ishin të ngadalta. Në vitin 1960 industria jepte vetëm 12,5% të prodhimit shoqëror të Komunës. ndërsa bujqësia karakterizohej nga një nive: shumë i ulët. Në fillim të viteve 70-të komuru e F. ishte një nga rajonet më të prapambeturE të krahinës së Kosovës dhe të Jugosllavisë.

Në F. janë ndërtuar kombinati i përpunimr. të duhanit, Uzina e prodhimit të tubave pre; çeliku dhe disa objekte të tjera industriale. Më 1975 nga kjo Komunë kishte 4500 emigrantë të regjistruar zyrtarisht. Në F. ka një qendër për shkollimin e lartë profesional,

Burime, referenca dhe shënime:
● Fjalori Enciklopedik Shqiptar (1985)
● Artikulli origjinal – Ferizaj