SHKRONJËTORE E GJUHËSË SHQIP


SHKRONJËTORE E GJUHËSË SHQIP
✤ Gramatikë e gjuhës shqipe, e hartuar nga S. Frashëri (botuar në Bukuresht më 1886). Është e para gramatikë e r.uhës shqipe e shkruar shqip. Kjo vepër shquhet ger saktësinë shkencore dhe për ndërtimin memdik. Bien në sy përkufizimet e goditura që u jepen disa pjesëve të ligjëratës, si dhe lënda njaft e pasur lië disa kapituj. Vepra ngërthen vetëm fonetikën dhe morfologjinë. Pranohen dhje-3. pjesë të ligjëratës: emri, nyja, mbiemri, përerari, folja, pjesorja, ndajfolja, parafjaia, iidhëza e pasthirrma. Emrat ndahen në 16 lakime, duke r nisur nga synimi për t’i dalluar sa më imtë-:at kategoritë në bazë të treguesve të tyre gjuhesorë. Për emrat pranohen gjashtë rasa. S. Frasbëri pranon 7 mënyra të foljes (habitoren dhe -Tisbtoren i merr si kohë të mënyrës dëftore). Për frljet e parregullta ka një koncept të gjerë: përf-hin në këtë grup 54 folje, midis tyre edhe ato —e ndërrime tingujsh. Një punë të madhe ka rërë autori për krijimin e terminologjisë gramaukore shqipe (mbi 100, terma). Vepra mbështetet ne dialektin jugor dte ka prirje normëzuesa.

(F.A.)

Burime, referenca dhe shënime:
Fjalori Enciklopedik Shqiptar (1985)
Artikulli origjinal – Shkronjëtore E Gjuhësë Shqip


[cite]