Fosilet udhërrëfyese për të përcaktuar moshën Megjithatë, rindërtimi i së kaluarës përmes shtresave shkëmbore shpeshherë është tepër i vështirë. Asnjë zonë nuk përmban në shkëmbinjtë e saj një regjistrim të plotë të historisë së të kaluarës. Shpesh erozioni ka formuar pjesërisht ose plotësisht disa shtresa, të cilat, në zonat malore
MËRGIMI I POLEVE DHE TËRHEQJA KONTINENTEVE Toka sillet si një magnet vigan. Ndërkohë që rrotullohet, planeti krijon rreth vetes së tij, ashtu si armatura e një motori elektrik, një fushë magnetike. Është mjaft i njohur eksperimenti me anë të të cilit skicohet qartë fusha magnetike e krijuar rreth një shufre
Një kaos shkëmbor Për gjeologët Alpet përbëjnë problemin më shqetësues të Tokës. Njëqind milionë vjet më parë, në kohën e dinozaurëve, zona alpine ishte një fund deti, mbi të cilin grumbulloheshin mbeturina. Ndofta pesëdhjetë milionë vjet më parë, një pjesë e këtij fundi të lashtë, filloi të ngrihej duke formuar
Magneti dhe busulla Edhe në mesjetë përdorej busulla për tu orientuar në detet e panjohura, por nocioni më i saktë rreth fushës magnetike të Tokës u formua në vitin 1600: atë vit fizikani anglez Uiliam Xhilbert referoi mbi disa eksperimente interesante të zhvilluara me një sferë magnetiti, një mineral hekuri,
NJË MUZEUM VIGAN Litosfera mund të krahasohet me një muzeum vigan ose me një varrezë gjigante, në të cilën dergjen të shpërndara mbeturinat e organizmave të gjallë që kanë jetuar në planetin tonë që prej dy miliardë vjetësh. Këto mbeturina janë varrosur në shkëmbinjtë fundërresorë të vargmaleve dhe të fundeve
Shkëmbinj koralorë Në ujërat e ngrohta të botës shumë ishuj oqeanikë, si edhe thellësitë që gjenden gjatë brigjeve të kontinenteve, janë të rrethuara nga depozita koralesh, të forta dhe të mprehta. Këto janë mbeturinat e miliarda e miliarda kafshëve detare. Disa brigje shkëmbore bregdetare prej korali kanë qenë në fillim
Stratigrafia dhe tektonika Stratigrafia është shkenca që studion shtresat fundërresore dhe pozicionin e tyre për të gjykuar mbi moshën e tyre dhe mbi mënyrën e zhvillimit të ngjarjeve. Përkundrazi, «tektonika» studion shformimet dhe zhvendosjet e shpejta të kores së Tokës, për shkak të veprimit të forcave që ushtrohen mbi rruzullin
Blloqe malore Litosfera në disa zona sillet si një ultësirë e përbërë prej blloqesh që ngrihen, ulen dhe pjerrësohen si pasojë e erozionit dhe e forcave që veprojnë që nga thellësia. Aty-këtu një bllok ngrihet mbi të tjerat dhe sulmohet nga forcat erozive me një fuqi të veçantë. Me kohë
KUR TOKA LËKUNDET Nën litosferë, shumë kilometra thellë punojnë forca vigane. Ato zhvendosin, shtrembërojnë, shtrijnë dhe ngjeshin. Janë forca të tilla që krijojnë male dhe janë më të fuqishme se të gjitha forcat e tjera, njerëzore ose natyrore, që veprojnë mbi sipërfaqen e planetit. Në shumë vende të botës popujt
Male, vullkane dhe tërmete Thyerjet e mëdha të shtresave shkëmbore në anët e zonave alpine pa dyshim e lejojnë magmën të ngjitet drejt sipërfaqes dhe të formojë kështu vullkane, ose të rrjedhë horizontalisht. Në kohët gjeologjike të vonshme tërmetet në këtë zonë kanë qenë të shpeshta, ashtu siç kanë qenë
Projekti Mohol Fatkeqësisht kufijtë e mbulesës shtrihen nga 25 deri në 40 kilometra nën sipërfaqen e kontinenteve. Meqenëse shpimi më i thellë i kryer nga njeriu, një pus nafte në Teksas, është pak më shumë se gjashtë kilometra e gjysmë, mundësia për të shpuar një thellësi 25 kilometra ose më
Gërryerje dhe ekuilibër Pavarësisht nga roli që luan nxehtësia në lëvizjet e kores së Tokës, edhe gërryerja është një shkak që duhet marrë parasysh. Një shekull më parë Xhejms Holli, një gjeolog i apasionuar, pohoi se në disa zona litosfera paraqiste ulje të dukshme, ose më mirë, që ajo kishte
Malet e perëndimit Vargu i Maleve Shkëmbore ka një histori shumë më të ndërlikuar se ajo e maleve Apalashe. Ky vargmal madhështor përbëhet në të vërtetë nga një sërë vargmalesh që shtrihen në një zonë shumë të gjerë, e cila shkon që nga Arktiku deri në Kaliforni dhe që nga
Një punë e imët kërkimore nëpërmjet fosileve Shumë fosile janë vetëm pjesë të vogla; ato pak që gjejmë të plota janë shpesh të shtrembëruara, të thyera e të shtypura. Nxjerrja e diçkaje konkrete nga, mbeturina të tilla është punë e specialistëve. Këta specialistë janë paleontologët (emër që rrjedh nga greqishtja
Shkëmbinj të torturuar Korja e Tokës, ose litosfera, është një masë me një fortësi mjaft të madhe, por ka edhe njëfarë elasticiteti, përderisa forcat tërheqëse të ushtruara nga Dielli e nga Hëna e kanë shformuar dhe e kanë përkulur. Forcat e brendshme të planetit e shtyjnë dhe e tërheqin nga