SHQIPTARËT NË RS TË MAQEDONISË
✤ Gjenden në territoret veriperëndimore, perëndimore e jugore të kësaj republike duke filluar nga komuna e Kumanovës (në VP) e deri në atë të Manastirit

Si pjesë përbërëse e popullit dhe e kombit mqiptar, ata janë banorë autoktonë në trojet e

Sipas regjistrimit të popullsisë të v. 1981 në Ilaqedoni kishte 377.726 banorë të përcaktuar me mmbësi shqiptare. Ata përbënin 19,8% të numrit të përgjithshëm të popullsisë së regjistruar aë atë republikë. Shtesa natyrore e popullsisë ihqiptare ishte më e larta në Maqedoni, 25,6 rmorë në çdo 1000 pjesëtarë të kësaj popullsie. rrej v. 1971 deri në v. 1981 numri I shqiptarëve . shtua me 97.855 vetë ose 35%.

Pjesa më e madhe e popullsisë shqiptare në Maqedoni është e përqendruar në shtatë komuna: 3 Shkupit, Tetovës, Gostivarit, Dibrës, Kërçovës, Smigës e Kumanovës. Në komunat e Tetovës, Dlbrës e Gostivarit shqiptarët përbëjnë shumicën iërrmuese të popullsisë. Në komunat e Kërçovës e -= Strugës shqiptarët zënë 50% të numrit të përgjrthshëm të popullsisë. Përveç këtyre, shqiptarë ka edhe në komunat e Ohrit, Resnjës, Manastirit Sipas regjistrimit të v. 1981, në komunat e Gostivarit, Tetovës, Strugës, Dibrës dhe Kërçotss kishte rreth 232.000 shqiptarë, ndërsa rreth 145.000 të tjerë gjendeshin në komunat e Shkupit, Kmnanovës, Ohrit etj. Më 1981 vetëm në qytetin s Shkupit kishte 47.186 shqiptarë ose 64% më mimë se më 1971, të cilët përbënin 11,5% të ropullsisë së qytetit. Ndaj shqiptarëve në Maqenmi, si para Luftës II Botërore ashtu edhe pas saj është ndjekur një politikë e shkombëtarizimit ihe është ushtruar dhunë e vazhdueshme për ta ifityruar që të shpërngulet në masë në Turqi. 5;pas të dhënave jo të plota numri i të shpër3gulurve në Turqi nga rajonet shqiptare në llaqedoni gjatë periudhës së viteve 1950-1966 irTinte në rreth 200.000 veta,

Edhe në vitet 70-të gjendja e shqiptarëve nuk cati ndonjë ndryshim të dukshëm. Plagë shumë ; rëndë për rajonet me popullsi kryesisht shqip3re në Maqedoni është papunësia që shtohet lazhdimisht. Shumica e punëtorëve dhe e persoaseiit inxhiniero-teknik të atyre objekteve indus3iale që janë ndërtuar në komunat e Tetovës, Dibrës, Gostivarit etj., janë të kombësisë maqe;:nase. Shpërngulja e shqiptarëve është zëvendë«nr me emigracionin ekonomik në vendet e Evropës Perëndimore. Vetëm nga Komunat e Tetovës. Gostivarit, Strugës e Kumanovës, kishin emigraar deri në fund të viteve 70-të mbi 16.000 saqiptarë.

Vështirësi të reja po i shtohen kohët e fundit arsimit në gjuhën shqipe.

Në Akademinë Pedagogjike të Shkupit ka një ragë të gjuhës e letërsisë shqipe, mirëpo numri . siudentëve në të është shumë i vogël, ndërsa në fakultetet e Ufdversitetit «Kirili e Metodi» të Ehkupit nuk bëhet mësimi në gjuhën shqipe, me përjashtim të një grupi të vogël filologjik.

Pas demonstratave të Kosovës në mars-prill 1381 shovinistët maqedonas, të mbështetur nga serbomëdhenjtë, e shtuan më shumë shtypjen rmbëtare, ekonomiko-politike, arsimore-kulturore r ndaj shqiptarëve. U arrestuan e u dënuan me rnrgim dhe u përjashtuan nga shkollat e puna rtndra të rinj, nxënës e studentë, punëtorë e bhatarë. Shumë shoqëri kulturore-artistike ansaicre shqiptare u shpërndanë ose iu aneksuan iTyre maqedonase. Përdorimi i flamurit konibë3r u ndalua me forcë.

(Z.Sht.)

Burime, referenca dhe shënime:
● Fjalori Enciklopedik Shqiptar (1985)
● Artikulli origjinal – Shqiptarët Në Rs Të Maqedonisë