Fillimi i kryengritjes. Kuvendi i Verrave të Llukës Ekspeditat e Xhavit Pashës të vitit 1909, taksat dhe tatimet e reja, rekrutimi i detyruar ushtarak, masat për çarmatimin me dhunë të Vazhdoni leximin →
Kongresi i Dytë i Manastirit (2-3 prill 1910) Në këtë gjendje të acaruar të marrëdhënieve shqiptaro-turke, kur konflikti me xhonturqit për çështjet e kulturës shqiptare kishte arritur kulmin e tij, Vazhdoni leximin →
Reaksioni xhonturk dhe qëndresa kundër tij (1909-1910) Megjithëse Komiteti Qendror “Bashkim e Përparim” kishte deklaruar se nuk do të përzihej në çështjen e zgjedhjes së alfabetit të gjuhës shqipe, në Vazhdoni leximin →
Kongresi Kombëtar i Elbasanit (2-8 shtator 1909) Kongresi i Dibrës nuk e ndryshoi vendimin e marrë qysh më parë nga rrethet atdhetare për të mbledhur një kongres kombëtar në Elbasan, Vazhdoni leximin →
Kongresi i Dibrës (23-29 korrik 1909) Ngjarjet në Shqipëri e vunë qeverinë xhonturke në një pozitë të vështirë, nga e cila ajo u përpoq të dilte duke thirrur një kongres Vazhdoni leximin →
Ekspeditat ushtarake të Xhavit Pashës në Kosovë dhe Kryengritja shqiptare e vitit 1909 (maj-tetor 1909) Me rivendosjen e pushtetit të tij në kryeqytet dhe në provinca Komiteti “Bashkim e Përparim”, Vazhdoni leximin →
Shkolla e shkrimi shqip pas Kongresit të Manastirit dhe dhuna xhonturke (dhjetor 1908 – gusht 1909) Të mbështetur në vendimet e Kongresit të Manastirit, atdhetarët shqiptarë hapën shkolla të reja Vazhdoni leximin →
Shqipëria gjatë zgjedhjeve parlamentare të vitit 1908 dhe Kundërrevolucionit të prillit të vitit 1909 Zgjedhjet për në parlamentin turk u bënë sipas ligjit elektoral të shpallur nga xhonturqit më 15 Vazhdoni leximin →
Kongresi i Manastirit për njësimin e alfabetit të gjuhës shqipe (14-22 nëntor 1908) Përhapja e shkollave dhe e mësimit të gjuhës shqipe, si edhe zhvillimi i kulturës kombëtare në përgjithësi, Vazhdoni leximin →
Çelja e shkollave shqipe dhe përhapja e mësimit shqip (korrik-nëntor 1908) Ndonëse u njihte të drejtën e arsimimit të gjithë shtetasve të Perandorisë, pa dallim feje, kushtetuta turke, duke i Vazhdoni leximin →
Klubet kombëtare (1908) Atdhetarët rilindës, pa marrë parasysh pengesat që nxirrnin xhonturqit, duke e vlerësuar gjithnjë si detyrë kryesore luftën për çlirimin e Shqipërisë nga zgjedha turke, shfrytëzuan mundësitë legale Vazhdoni leximin →
Regjimi i turqve të rinj dhe qëndrimi i shqiptarëve ndaj tij (24 korrik – tetor 1908) Shpallja e kushtetutës a e Hyrietit (lirisë), si në gjithë Perandorinë Osmane edhe në Vazhdoni leximin →
Kuvendi i Ferizajt (14-23 korrik 1908). Shpallja e kushtetutës Lajmi mbi koncesionin e hekurudhës së Mitrovicës, si edhe marrëveshja anglo-ruse për reformat në Maqedoni, kishin krijuar në Kosovë një atmosferë Vazhdoni leximin →
Revolucioni i turqve të rinj (1908) dhe shqiptarët Përvoja e lëvizjes kombëtare e viteve të fundit u tregoi shqiptarëve se një nga rrugët për të krijuar kushte të favorshme në Vazhdoni leximin →
Teatri dhe muzika Ndonëse shfaqjet dhe grupet e para teatrore duken pikërisht në fundin e shek. XIX, që i takon periudhës së Rilindjes Kombëtare, gjithsesi është trashëguar një pasuri e Vazhdoni leximin →
Artet figurative Në gjysmën e dytë të shek. XIX doli një plejadë e tërë piktorësh, shumica e të cilëve, të përfshirë në lëvizjen për çlirimin kombëtar, filloi të trajtonte temat Vazhdoni leximin →
Folklori dhe folkloristika Epoka e Rilindjes shënoi një pasurim të mëtejshëm të folklorit, një rritje cilësore si në përmbajtje, ashtu edhe në konceptimin e dukurive shoqërore-politike, në raport me folklorin Vazhdoni leximin →
Shtjefën Gjeçovi (1873-1929) Shkrimtar, etnolog e arkeolog, që u dallua sidomos në lëmin e zbulimit dhe të afirmimit të traditave etnokulturore të shqiptarëve. Përgatiti veprën madhore “Kanuni i Lekë Dukagjinit”, Vazhdoni leximin →
Ndre Mjeda (1866-1937) Motivet atdhetare e demokratike formojnë përmbajtjen edhe të krijimtarisë poetike të Ndre Mjedës, një poet i lindur në Shkodër dhe i shkolluar për teologji në disa vende Vazhdoni leximin →
Asdreni (1872-1947) Aleks Stavre Drenova – Asdreni lindi në Drenovë të Korçës më 1889 dhe mërgoi në moshë fare të re në Rumani. Atje kaloi një jetë me shtrëngesa ekonomike Vazhdoni leximin →
Andon Z. Çajupi (1866-1930) Andon Zakoja, i njohur me pseudonimin Çajupi, lindi në Sheper të Zagorisë, ku mori edhe mësimet e para. Më pas u shkollua në një lice francez Vazhdoni leximin →
Naim Frashëri (1846-1900) Naim Frashëri është figura qendrore e letërsisë së Rilindjes dhe një nga përfaqësuesit më të shquar të lëvizjes kombëtare, njeriu që u pagëzua për së gjalli si Vazhdoni leximin →
Letërsia e shek. XIX Ringjallja nacionale, lëvrimi i shqipes si gjuhë e kulturës, organizimi i arsimit kombëtar dhe themelimi i letërsisë kombëtare në rrafshin kulturor, si dhe krijimi i shtetit Vazhdoni leximin →
Lëvrimi i gjuhës shqipe dhe përhapja e shkrimit shqip Pas themelimit të Lidhjes së Prizrenit më 1878 dhe të Shoqërisë së Stambollit më 1879 mori hov lëvizja për lëvrimin dhe Vazhdoni leximin →
SHTYPI NË SHEK. XIX Hapat e parë shtypi shqiptar i hodhi me daljen e organit mujor “Fiamuri i Arbërit” që filloi të botohej në Kalabri në vitet 1883-1887, në të Vazhdoni leximin →
Sami Frashëri (1850-1904) Një kontribut të madh në përpunimin e në zhvillimin e mëtejshëm të mendimit politiko-shoqëror e filozofik shqiptar dha ideologu i shquar i Rilindjes Kombëtare Sami Frashëri. Mësimet Vazhdoni leximin →
Pashko Vasa (1825-1892) Epoka e Rilindjes karakterizohet nga zhvillimi i një ideologjie e kulture të re me karakter kombëtar e demokratik, nga përpjekjet që rilindësit e shquar bënë për ruajtjen Vazhdoni leximin →
Zgjerimi i lëvizjes atdhetare në kolonitë e mërgimit (1896-1908) Ngritja e lëvizjes kombëtare në Shqipëri në vitet e fundit të shek. XIX dhe në fillim të shek. XX solli si Vazhdoni leximin →
Veprimtaria e çetave të armatosura (1906-1908) Ndonëse kryengritjet popullore me karakter lokal vazhduan, tipari themelor i lëvizjes kombëtare të viteve 1905-1908 ishte fillimi i organizimit të saj në përmasa kombëtare, Vazhdoni leximin →
Çështja e aleancës shqiptaro-greke dhe bullgaro-shqiptare (1907) Rritja e lëvizjes së organizuar shqiptare për çlirimin kombëtar ngjalli interes të veçantë në qarqet drejtuese të Greqisë e të Bullgarisë, që shpresonin Vazhdoni leximin →
Qëndresa e armatosur kundërosmane e viteve 1905-1907. Ngjarjet e Kurbinit Me gjithë punën propagandistike dhe organizative, komitetet “Për lirinë e Shqipërisë” nuk arritën të përqendronin në duart e veta udhëheqjen Vazhdoni leximin →
Themelimi i komiteteve “Për lirinë e Shqipërisë” dhe programi i tyre (1905) Në vitin 1905 lëvizja kombëtare filloi të merrte forma të reja organizimi, që u përcaktuan si nga nevojat Vazhdoni leximin →
Programi i reformave i Myrcshtegut (22 tetor 1903) dhe kryengritjet shqiptare të vitit 1904 Kryengritja e Ilindenit dhe shtypja e saj nga ushtritë osmane, u dha shkak Fuqive të Mëdha Vazhdoni leximin →
Qëndresa ndaj sunduesve osmanë dhe kundërshtimi i ndërhyrjeve të Fuqive të Mëdha në vitet 1901-1903 Shtypja ekonomike e politike e administratës osmane dhe krahas saj ndërhyrjet e Fuqive të Mëdha Vazhdoni leximin →
Depërtimi austriak dhe italian në fushën ekonomike, kishtare dhe shkollore Në vitet e para të shek. XX, krahas shteteve fqinje ballkanike (Serbisë, Greqisë e Bullgarisë), të cilat prej kohësh punonin Vazhdoni leximin →