Shkëmbinj koralorë Në ujërat e ngrohta të botës shumë ishuj oqeanikë, si edhe thellësitë që gjenden gjatë brigjeve të kontinenteve, janë të rrethuara nga depozita koralesh, të forta dhe të mprehta. Këto janë mbeturinat e miliarda e miliarda kafshëve detare. Disa brigje shkëmbore bregdetare prej korali kanë qenë në fillim
Mineralet dhe fantazia Ato që dimë sot për mineralet ia detyrojmë një studimi të ngadalshëm dhe të lodhshëm. Sado që njeriu ishte i gatshëm për ti përdorur ato, njohuritë e tij për mineralet ishin (e nganjëherë janë edhe sot) të përziera me besëtytni qesharake. Vetëm kohët e fundit mund të
Edhe kontinentet zhvendosen Për herë të parë ideja e lëvizjes së kontinenteve të lashtë i vajti në mendje Frensis Bekonit, filozofit anglez të shekullit XVII, kur vuri re përputhjen me të vërtetë të dukshme të formave të të dyja brigjeve të kundërta të Atlantikut, të bregut perëndimor të Afrikës dhe
Shtresë mbi shtresë Kur shohim lloje të ndryshme shtresash fundërresore në një vend të vetëm, për shembull në një shkëmb në det, duhet të kemi parasysh që çdo shtresë paraqet kushtet e ndryshme të mjedisit ku kanë ndodhur fundërrimet. Në një vend ku delta e një lumi është kthyer në
Stratigrafia dhe tektonika Stratigrafia është shkenca që studion shtresat fundërresore dhe pozicionin e tyre për të gjykuar mbi moshën e tyre dhe mbi mënyrën e zhvillimit të ngjarjeve. Përkundrazi, «tektonika» studion shformimet dhe zhvendosjet e shpejta të kores së Tokës, për shkak të veprimit të forcave që ushtrohen mbi rruzullin
Një roje gjithnjë syhapur Sizmografi, një instrument i thjeshtë por mjaft i dobishëm, është bazuar në parimin e lavjerrësit. Ai mbështetet ose montohet në shtresën shkëmbore. Një kokë e lavjerrësit është e lidhur me armaturën, tjetra, shumë e rëndë, është lënë e lirë. Kur një tërmet shkakton lëkundjen e shtresës
Historia e gurit gëlqeror Guri gëlqeror është tipi i katërt i shkëmbinjve fundërresorë dhe më i rëndësishmi. Disa gurë gëlqerorë janë formuar në ujëra të ëmbla, por pjesa më e madhe e tyre fundërrojnë në dete të ngrohta dhe të kulluara, larg grykave me baltë të lumenjve. Guri gëlqeror përbëhet
TOKA QË NGRIHEN E ULEN Kudo që korja shkëmbore është e zbuluar, ka mundësi të vihen re shenjat e një shqetësimi të përjetshëm të Tokës; thyerje, përdredhje, ngjeshje, rrudhje. Veçanërisht në male, shkëmbinjtë tregojnë shenja të një të kaluare plot trazira. Në shumë vende vihen re shenja që tregojnë se
FORMIMI I MINERALEVE Shkëmbinjtë janë të përbërë prej mineralesh, prej trupash të formuar nëpërmjet proceseve natyrore nga ato që ne i quajmë elemente: hekur, bakër, oksigjen, squfur etj. Disa shkëmbinj përbëhen pothuajse tërësisht prej një tipi minerali. Kështu, për shembull, shkëmbinjtë ranorë përbëhen kryesisht prej kuarci. Shkëmbinj të tjerë si
Blloqe malore Litosfera në disa zona sillet si një ultësirë e përbërë prej blloqesh që ngrihen, ulen dhe pjerrësohen si pasojë e erozionit dhe e forcave që veprojnë që nga thellësia. Aty-këtu një bllok ngrihet mbi të tjerat dhe sulmohet nga forcat erozive me një fuqi të veçantë. Me kohë
Qymyri tregon Shndërrimi i uraniumit është aq i ngadaltë saqë trashësia e materialit të shndërruar për një periudhë prej mijëra vjetësh, arrin apo nuk arrin në një metër. Izotopi i karbonit-14, që shndërrohet më me shpejtësi, është treguesi më i mirë për periudha më të shkurtra. Indet bimore dhe shtazore
Në gjurmët e jetës parahistorike Trupi i pothuaj të gjithë organizmave të gjalla fillon e dekompozohet e shpërndahet me shumë shpejtësi pas vdekjes së tij. Mundësia që një kafshë ose një bimë e veçantë të mund të ruhet në formë fosili, në tërësi mund të jetë një në një milion.
Zonat sizmike Zonat në afërsi të sistemeve të mëdha malore ose të humnerave oqeanike janë në përgjithësi zona sizmike. Kështu, numri më i madh i tërmeteve në botë vihet re gjatë vargmaleve përreth Paqësorit (në Malësitë Shkëmbore dhe në Andet), si dhe në pjesën përballë Paqësorit, nga ishujt e Sondës
Kërkimi i shkëmbinjve dhe i mineraleve Ekskursionet tona paraqesin pa dyshim një interes më të madh në qoftë se dimë ti njohim shkëmbinjtë dhe mineralet që ndeshim rrugës. Shumë njerëz e kanë zakon ti mbledhin, ti klasifikojnë, të krijojnë koleksione dhe, bile, të kryejnë me to veprime të mëtejshme, domethënë,
KUR TOKA LËKUNDET Nën litosferë, shumë kilometra thellë punojnë forca vigane. Ato zhvendosin, shtrembërojnë, shtrijnë dhe ngjeshin. Janë forca të tilla që krijojnë male dhe janë më të fuqishme se të gjitha forcat e tjera, njerëzore ose natyrore, që veprojnë mbi sipërfaqen e planetit. Në shumë vende të botës popujt