Ku shkon shiu Një nga përbërësit e atmosferës që rrethon Tokën është edhe avulli i ujit, gazi që rrjedh nga avullimi i sasive të mëdha të ujit të detit, të Vazhdoni leximin →

Prejardhje të ndryshme Këto ishin disa nga tipat e shumtë të liqeneve; por, po kaq të ndryshme mund të jenë edhe shkaqet e formimit të këtyre masave ujore, që praktikisht Vazhdoni leximin →

Ujërat e ndenjura Disa lumenj përhapen e zënë vend në lugina të gjera me pjerrësi të ëmbël. Brigjet e tyre janë të ulëta, ndërsa shtretërit të gjerë. Lumi Misisipi, gjatë Vazhdoni leximin →

Fusha që nxjerr tym Parikutini u formua në vitin 1943, në një zonë malore rreth 320 kilometra larg qytetit Meksiko. Në këtë vit, në fillim të shkurtit, ranë disa tërmete, Vazhdoni leximin →

Një provë e plotë Askush nuk kishte parë ndonjë lumë duke hapur një luginë. Në atë kohë asnjeri nuk kishte një ide të qartë për qarkullimin e ujit në natyrë, Vazhdoni leximin →

SHKËMBINJ TË RINJ TË LINDUR NGA SHKËMBINJ TË VJETËR Puna e ujit që rrjedh, si pasojë e forcës së rëndesës, ngrirjes, erës dhe ajrit mund t’i përngjajë një pune shkatërrimtare, Vazhdoni leximin →

Të çarat dhe lumi i akullt Kur akulli has ndonjë pengesë gjatë lëvizjes së tij, ai vepron me forcë dhe shkakton një varg plasaritjesh ose të çarash. Atje ku lugina Vazhdoni leximin →

Ujërat e rrëmbyeshme Atje ku pjerrësia e shtratit të lumit është më e madhe, uji rrjedh më me shpejtësi. Në qoftë se kjo gjë ndodh mbi shkëmbinj të butë, zakonisht Vazhdoni leximin →

Buka e Egjiptit Delta më e famshme në botë është delta e lumit Nil, ujërat e të cilit, pas një udhëtimi prej 6.500 kilometrash nga Uganda drejt veriut, derdhen në Vazhdoni leximin →

Kur vdesin vullkanet Vullkani mund të rizgjohet, siç bëri Vezuvi, madje edhe pas disa shekujsh qetësie. Ai mund të vazhdojë të shpërthejë për disa vjet me radhë, si Parikutini, dhe Vazhdoni leximin →

Puna e valëve Deti i gërryen në mënyrë të vazhdueshme brigjet ku përplasen dallgët e tij. Batica dhe zbatica si edhe rrymat e ndryshme ujore, ushtrojnë një veprim të pandërprerë Vazhdoni leximin →

Të fshehtat e lumenjve Njëlloj si malet dhe luginat, edhe lumenjtë njeriu i ka parë me një naivitet shumë të madh deri në kohët e sotme. Atij i dukej se Vazhdoni leximin →

UJËRAT NËNTOKËSORE Shumëkujt mund t’i ketë rastisur të ndodhet në hapjen e një pusi. Një tub prej hekuri që mbaron me majë futet dalëngadalë poshtë përmes dheut dhe shkëmbinjve. Në Vazhdoni leximin →

Dete lave Në të vërtetë rrjedha e lavës që ndodhi në Islandë ishte gjë e vogël, po të kemi parasysh disa rrjedhje që kanë ndodhur përpara lindjes së njeriut. Në Vazhdoni leximin →

Lësi Në disa zona që shtrihen pranë shkretëtirave, në të cilat fryjnë erëra të fuqishme që vijnë nga zonat e thata, gjeologët kanë vënë re një lloj të veçantë depozitimi: Vazhdoni leximin →

Puset në sipërfaqe dhe në thellësi Puset e tipit të vjetër janë gropa të thjeshta të gërmuara në truall deri në nivelin e ujit, faqet e të cilave vishen me Vazhdoni leximin →

Të mbartur nga era Era i mbart kokrrizat e rërës nga një vend në tjetrin. Nga viti në vit erërat e shkretëtirës formojnë dhe zhvendosin dunat e rërës. Shtrëngatat që Vazhdoni leximin →

Uji vepron kudo Me siguri ju e keni vënë re shumë herë veprimin e një shiu të fortë mbi një shtresë rëre ose argjile. Fshatarët janë dëshmitarë të rrebesheve të Vazhdoni leximin →

Tërheqja e fundit Në disa vende liqenet akullnajore kanë zënë vend në gropat e hapura nga akullnajat; në vende të tjera, aty ku më parë kishte vetëm shkëmb dhe shkreti, Vazhdoni leximin →

Dredhat ë lumenjve Në fazën e fundit të rrjedhjes së tij lumi nuk ka më forcë të ndikojë në drejtim të shtimit të thellësisë së shtratit dhe vazhdon të rrjedhë Vazhdoni leximin →

Lava që del nga të çarat Lava që arrin në sipërfaqen e tokës jo nëpërmjet grykës së vullkanit, por nëpërmjet të çarave, nuk mund të formojë vullkane; ajo rrjedh mbi Vazhdoni leximin →

Rëra dhe era Në shkretëtirat dhe gjatë brigjeve të detit era ia ndryshon pamjen terrenit në mënyrë tekanjoze. Era që fryn pa pushim i bombardon me grimca rëre pjesët më Vazhdoni leximin →

Tavolina, monumente dhe karkanxholle Në këto zona gërryerja u ka dhënë shkëmbinjve forma mjaft të çuditshme: forma tavolinash, urash natyrore, kështjellash, monumentesh e karkanxhollesh, në varësi të qëndresës që i Vazhdoni leximin →

Viti 79 i erës sonë Shpërthimi i Vezuvit në vitin 78 të erës sonë qe, për fat të keq, mjaft i ndryshëm. Vezuvi ndodhet në juglindje të gjirit të kaltër Vazhdoni leximin →

Dukuritë e vullkanizimit dytësor Ekzistojnë disa shfaqje të aktivitetit të brendshëm të Tokës, që shkaktohen nga nxehtësia e brendshme; ato kanë një ngjashmëri të dukshme me vullkanizimin dhe shkaktojnë daljen Vazhdoni leximin →

LIQENET DHE KËNETAT Liqenet përbëjnë një nga dhuratat e shumta që natyra i ka bërë njeriut. Zakonisht ato janë piktoreske, të qeshura; uji i tyre i freskët dhe i qetë Vazhdoni leximin →

Përse ndodhin shkarjet Rreth e rrotull fundit të një kodre guri me shpate të pjerrëta mund të gjenden copëra shkëmbinjsh të grumbulluara, nganjëherë të mbuluara përgjysmë nga dheu: këto janë Vazhdoni leximin →

Reja vullkanike Një vullkan që shpërthen, prodhon zakonisht një re të madhe, të përbërë kryesisht prej avujsh uji të kondensuar, të përzier me gaz karbonik, me hidrogjen, me acid klorhidrik Vazhdoni leximin →

Shkatërrimi i një kodre A mund të rrafshohet një kodër prej graniti? A është e mundur që ajo të shkatërrohet në qiell të hapur, të gërryhet nga faktorë fizikë e Vazhdoni leximin →

Vullkanet me mburojë Magma që prodhon vetëm rrjedhje lave, krijon vullkane të tipit «me mburojë». Një shembull i përkryer i këtyre vullkaneve është Mauna Loa, në ishujt Havai. Të gjithë Vazhdoni leximin →

Litosfera Shtresa më sipërfaqësore e planetit tonë është korja e tij shkëmbore — litosfera. Kudo që të ndodhemi, në pyll, në shkretëtirë, në shtëpinë ku banojmë, në kënetë apo në Vazhdoni leximin →

TOKA PËSON SHNDËRRIME Kur shikojmë një mal ose një shkretëtirë, një luginë ose detin, na krijohet përshtypja se ato kanë qenë gjithmonë ashtu siç i shohim sot. Njeriu mund të Vazhdoni leximin →

Planeti ynë Ndër të gjithë planetët e sistemit tonë diellor, Toka mbahet si më i larmishmi, më i ndryshueshmi dhe më i bukuri.

Udhëtimet e ujit Zona e poshtme e atmosferës, troposfera, që është në kontakt me sipërfaqen e detit dhe të Tokës, përmban gjithnjë një sasi të caktuar avulli uji. Në të Vazhdoni leximin →

Shkëmbi i shqetësuar Normalisht korja e Tokës duket e qetë; në të vërtetë mbi të dhe nën të veprojnë gjithnjë forca kolosale. Si pasojë e gërryerjes, miliarda tonelata copash shkëmbore Vazhdoni leximin →