Greqisht – Ελληνικά Shqip – Albanian Latinisht – Latin Anglisht – English Gjermanisht – Deutsch Rusisht – Русский
Galatasve   — Kapitulli 4
Galatasve —   Kapitulli 3 DHIATA E RE Galatasve —   Kapitulli 5
4 — 1 Λέγω δέ, ἐφ᾿ ὅσον χρόνον ὁ   κληρονόμος νήπιός ἐστιν, οὐδὲν διαφέρει δούλου, κύριος πάντων ὤν, 1 Edhe them se, sa kohë   trashëgimtari është foshnjë, nuk dallon fare nga shërbëtori, ndonëse është i   zoti i të gjithave; 1 dico autem quanto tempore   heres parvulus est nihil differt servo cum sit dominus omnium {4:1} Now I say, [That] the   heir, as long as he is a child, differeth nothing from a servant, though he   be lord of all; 1 Ich sage aber: Solange der Erbe   unmündig ist, so ist zwischen ihm und einem Knecht kein Unterschied, ob er   wohl ein Herr ist aller Güter; 1 Еще скажу: наследник, доколе в   детстве, ничем не отличается от раба, хотя и господин всего:
4 — 2 ἀλλὰ ὑπὸ ἐπιτρόπους ἐστὶ καὶ οἰκονόμους ἄχρι τῆς προθεσμίας   τοῦ πατρός. 2 por është nën mbikqyrës e kujdestarë, deri në kohën e   caktuar nga i ati. 2 sed sub tutoribus est et actoribus usque ad praefinitum   tempus a patre {4:2} But is under tutors and governors until the time   appointed of the father. 2 sondern er ist unter den Vormündern und Pflegern bis auf die   Zeit, die der Vater bestimmt hat. 2 он подчинен попечителям и домоправителям до срока, отцом   [назначенного].
4 — 3 οὕτω καὶ ἡμεῖς, ὅτε ἦμεν νήπιοι, ὑπὸ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου   ἦμεν δεδουλωμένοι· 3 Kështu edhe ne, kur ishim foshnja, ishim robër nën   elementëte botës; 3 ita et nos cum essemus parvuli sub elementis mundi eramus   servientes {4:3} Even so we, when we were children, were in bondage under   the elements of the world: 3 Also auch wir, da wir unmündig waren, waren wir gefangen   unter den äußerlichen Satzungen. 3 Так и мы, доколе были в детстве, были порабощены   вещественным началам мира;
4 — 4 ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν   υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, 4 po kur erdhi plotësia e kohës, Perëndia dërgoi të Birin, që   lindi prej gruaje dhe që ishte nën ligj, 4 at ubi venit plenitudo temporis misit Deus Filium suum   factum ex muliere factum sub lege {4:4} But when the fulness of the time was come, God sent   forth his Son, made of a woman, made under the law, 4 Da aber die Zeit erfüllet ward, sandte Gott seinen Sohn,   geboren von einem Weibe und unter das Gesetz getan, 4 но когда пришла полнота времени, Бог послал Сына Своего   (Единородного), Который родился от жены, подчинился закону,
4 — 5 ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν   ἀπολάβωμεν. 5 që të shpërblejë ata që ishin nën ligj, që të marrin   birësinë. 5 ut eos qui sub lege erant redimeret ut adoptionem filiorum   reciperemus {4:5} To redeem them that were under the law, that we might   receive the adoption of sons. 5 auf daß er die, so unter dem Gesetz waren, erlöste, daß wir   die Kindschaft empfingen. 5 чтобы искупить подзаконных, дабы нам получить усыновление.
4 — 6 ῞Οτι δέ ἐστε υἱοί, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦμα τοῦ υἱοῦ   αὐτοῦ εἰς τὰς καρδίας ὑμῶν, κρᾶζον· ἀββᾶ ὁ πατήρ. 6 Edhe meqenëse jemi bij, Perëndia dërgoi Frymën e Birit të   tij në zemrat tuaja, që thërret: Abba, o Atë. 6 quoniam autem estis filii misit Deus Spiritum Filii sui in   corda nostra clamantem Abba Pater {4:6} And because ye are sons, God hath sent forth the Spirit   of his Son into your hearts, crying, Abba, Father. 6 Weil ihr denn Kinder seid, hat Gott gesandt den Geist seines   Sohnes in eure Herzen, der schreit: Abba, lieber Vater! 6 А как вы–сыны, то Бог послал в сердца ваши Духа Сына   Своего, вопиющего: ‘Авва, Отче!’
4 — 7 ὥστε οὐκέτι εἶ δοῦλος, ἀλλ᾿ υἱός· εἶ δὲ υἱός, καὶ κληρονόμος   Θεοῦ διὰ Χριστοῦ. 7 Prandaj nuk je më shërbëtor, po bir; dehe në je bir, je edhe trashëgimtar i Perëndisë me   anë të Krishtit. 7 itaque iam non es servus sed filius quod si filius et heres   per Deum {4:7} Wherefore thou art no more a servant, but a son; and if   a son, then an heir of God through Christ. 7 Also ist nun hier kein Knecht mehr, sondern eitel Kinder;   sind’s aber Kinder, so sind’s auch Erben Gottes durch Christum. 7 Посему ты уже не раб, но сын; а если сын, то и наследник   Божий через Иисуса Христа.
4 — 8 ᾿Αλλὰ τότε μὲν οὐκ εἰδότες Θεὸν ἐδουλεύσατε τοῖς μὴ φύσει οὖσι   θεοῖς· 8 Po atëherë, duke mos njohur Perëndinë, u shërbyet atyre që   s’janë prej natyre perëndira; 8 sed tunc quidem ignorantes Deum his qui natura non sunt dii   serviebatis {4:8} Howbeit then, when ye knew not God, ye did service unto   them which by nature are no gods. 8 Aber zu der Zeit, da ihr Gott nicht erkanntet, dientet ihr   denen, die von Natur nicht Götter sind. 8 Но тогда, не знав Бога, вы служили [богам], которые в   существе не боги.
4 — 9 νῦν δὲ γνόντες Θεόν, μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ Θεοῦ, πῶς   ἐπιστρέφετε πάλιν ἐπὶ τὰ ἀσθενῆ καὶ πτωχὰ στοιχεῖα, οἷς πάλιν ἄνωθεν   δουλεύειν θέλετε; 9 por tani, pasi njohët Perëndinë, osemë mirë u njohët prej   Perëndisë, si ktheheni përsëri në elementët e dobët e të mjerë, të cilëve   prapë si përpara doni t’u shërbeni? 9 nunc autem cum cognoveritis Deum immo cogniti sitis a Deo   quomodo convertimini iterum ad infirma et egena elementa quibus denuo servire   vultis {4:9} But now, after that ye have known God, or rather are   known of God, how turn ye again to the weak and beggarly elements, whereunto   ye desire again to be in bondage? 9 Nun ihr aber Gott erkannt habt, ja vielmehr von Gott erkannt   seid, wie wendet ihr euch denn wiederum zu den schwachen und dürftigen   Satzungen, welchen ihr von neuem an dienen wollt? 9 Ныне же, познав Бога, или, лучше, получив познание от Бога,   для чего возвращаетесь опять к немощным и бедным вещественным началам и   хотите еще снова поработить себя им?
4 — 10 ἡμέρας παρατηρεῖσθε καὶ μῆνας καὶ καιροὺς καὶ ἐνιαυτούς! 10 Vini re ditë e muaj e stinë e vite. 10 dies observatis et menses et tempora et annos {4:10} Ye observe days, and months, and times, and years. 10 Ihr haltet Tage und Monate und Feste und Jahre. 10 Наблюдаете дни, месяцы, времена и годы.
4 — 11 φοβοῦμαι ὑμᾶς μήπως εἰκῇ κεκοπίακα εἰς ὑμᾶς. 11 Kam frikë për ju se mos më kot u mundova për ju. 11 timeo vos ne forte sine causa laboraverim in vobis {4:11} I am afraid of you, lest I have bestowed upon you   labour in vain. 11 Ich fürchte für euch, daß ich vielleicht umsonst an euch   gearbeitet habe. 11 Боюсь за вас, не напрасно ли я трудился у вас.
4 — 12 Γίνεσθε ὡς ἐγώ, ὅτι κἀγὼ ὡς ὑμεῖς, ἀδελφοί, δέομαι ὑμῶν, οὐδέν   με ἠδικήσατε. 12 O vëllezër, ju lutem, bëhuni si unë, sepse edhe unë jam si   ju; s’më keni bërë ndonjë të keqe. 12 estote sicut et ego quia et ego sicut vos fratres obsecro   vos nihil me laesistis {4:12} Brethren, I beseech you, be as I [am;] for I [am] as ye   [are:] ye have not injured me at all. 12 Seid doch wie ich; denn ich bin wie ihr. Liebe Brüder, ich   bitte euch. Ihr habt mir kein Leid getan. 12 Прошу вас, братия, будьте, как я, потому что и я, как вы.   Вы ничем не обидели меня:
4 — 13 οἴδατε δὲ ὅτι δι᾿ ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς εὐηγγελισάμην ὑμῖν τὸ   πρότερον, 13 Edhe e dini, se predikova ungjillin tek ju herën e parë kur   isha i sëmurë në mish. 13 scitis autem quia per infirmitatem carnis evangelizavi   vobis iam pridem {4:13} Ye know how through infirmity of the flesh I preached   the gospel unto you at the first. 13 Denn ihr wisset, daß ich euch in Schwachheit nach dem   Fleisch das Evangelium gepredigt habe zum erstenmal. 13 знаете, что, [хотя] я в немощи плоти благовествовал вам в   первый раз,
4 — 14 καὶ τὸν πειρασμόν μου τὸν ἐν τῇ σαρκί μου οὐκ ἐξουθενήσατε   οὐδὲ ἐξεπτύσατε, ἀλλ᾿ ὡς ἄγγελον Θεοῦ ἐδέξασθέ με, ὡς Χριστὸν ᾿Ιησοῦν. 14 Edhe ngasjen time që kisha në mishin tim nuk e përbuzët, as   nuk e përçmuat, po më pritët   si engjëll Perëndie, si Krishtin Jisu. 14 et temptationem vestram in carne mea non sprevistis neque   respuistis sed sicut angelum Dei excepistis me sicut Christum Iesum {4:14} And my temptation which was in my flesh ye despised   not, nor rejected; but received me as an angel of God, [even] as Christ   Jesus. 14 Und meine Anfechtungen, die ich leide nach dem Fleisch,   habt ihr nicht verachtet noch verschmäht; sondern wie ein Engel Gottes nahmet   ihr mich auf, ja wie Christum Jesum. 14 но вы не презрели искушения моего во плоти моей и не   возгнушались [им], а приняли меня, как Ангела Божия, как Христа Иисуса.
4 — 15 τίς οὖν ἦν ὁ μακαρισμὸς ὑμῶν; μαρτυρῶ γὰρ ὑμῖν ὅτι εἰ δυνατὸν   τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν ἐξορύξαντες ἂν ἐδώκατέ μοι· 15 Cila pra ishte lumuria juaj? Sepse ju dëshmoj se po të   mundej, edhe sytë tuaj do t’i   nxirrnit e do të m’i jepnit mua. 15 ubi est ergo beatitudo vestra testimonium enim perhibeo   vobis quia si fieri posset oculos vestros eruissetis et dedissetis mihi {4:15} Where is then the blessedness ye spake of? for I bear   you record, that, if [it had been] possible, ye would have plucked out your   own eyes, and have given them to me. 15 Wie wart ihr dazumal so selig! ich bin euer Zeuge, daß,   wenn es möglich gewesen wäre, ihr hättet eure Augen ausgerissen und mir   gegeben. 15 Как вы были блаженны! Свидетельствую о вас, что, если бы   возможно было, вы исторгли бы очи свои и отдали мне.
4 — 16 ὥστε ἐχθρὸς ὑμῶν γέγονα ἀληθεύων ὑμῖν; 16 A mos u bëra armiku juaj, pra, se ju them të vërtetën? 16 ergo inimicus vobis factus sum verum dicens vobis {4:16} Am I therefore become your enemy, because I tell you   the truth? 16 Bin ich denn damit euer Feind geworden, daß ich euch die   Wahrheit vorhalte? 16 Итак, неужели я сделался врагом вашим, говоря вам истину?
4 — 17 ζηλοῦσιν ὑμᾶς οὐ καλῶς, ἀλλὰ ἐκκλεῖσαι ὑμᾶς θέλουσιν, ἵνα   αὐτοὺς ζηλοῦτε. 17 Tregojnë zell për ju, po jo për mirë; përkundrazi duan t’ju   veçojnë, që të tregoni zell për ata. 17 aemulantur vos non bene sed excludere vos volunt ut illos   aemulemini {4:17} They zealously affect you, [but] not well; yea, they   would exclude you, that ye might affect them. 17 Sie eifern um euch nicht fein; sondern sie wollen euch von   mir abfällig machen, daß ihr um sie eifern sollt. 17 Ревнуют по вас нечисто, а хотят вас отлучить, чтобы вы   ревновали по них.
4 — 18 καλὸν δὲ τὸ ζηλοῦσθαι ἐν καλῷ πάντοτε καὶ μὴ μόνον ἐν τῷ   παρεῖναί με πρὸς ὑμᾶς, 18 Por është   mirë të keni gjithmonë zell për të mirë, dhe jo vetëm kur gjendem në mes   tuaj. 18 bonum autem aemulamini in bono semper et non tantum cum   praesens sum apud vos {4:18} But [it is] good to be zealously affected always in [a]   good [thing,] and not only when I am present with you. 18 Eifern ist gut, wenn’s immerdar geschieht um das Gute, und   nicht allein, wenn ich gegenwärtig bei euch bin. 18 Хорошо ревновать в добром всегда, а не в моем только   присутствии у вас.
4 — 19 τεκνία μου, οὓς πάλιν ὠδίνω, ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν   ὑμῖν! 19 Djemtë e mi, përsëri kam dhimbje lindjeje për ju, deri sa   të formohet Krishti tek ju. 19 filioli mei quos iterum parturio donec formetur Christus in   vobis {4:19} My little children, of whom I travail in birth again   until Christ be formed in you, 19 Meine lieben Kinder, welche ich abermals mit Ängsten   gebäre, bis daß Christus in euch eine Gestalt gewinne, 19 Дети мои, для которых я снова в муках рождения, доколе не   изобразится в вас Христос!
4 — 20 ἤθελον δὲ παρεῖναι πρὸς ὑμᾶς ἄρτι καὶ ἀλλάξαι τὴν φωνήν μου,   ὅτι ἀποροῦμαι ἐν ὑμῖν. 20 Edhe doja të isha në mes tuaj tani, dhe të ndryshoja zërin   tim, sepse nuk di ç’të mendoj për ju. 20 vellem autem esse apud vos modo et mutare vocem meam   quoniam confundor in vobis {4:20} I desire to be present with you now, and to change my   voice; for I stand in doubt of you. 20 ich wollte, daß ich jetzt bei euch wäre und meine Stimme   wandeln könnte; denn ich bin irre an euch. 20 Хотел бы я теперь быть у вас и изменить голос мой, потому   что я в недоумении о вас.
4 — 21 Λέγετέ μοι οἱ ὑπὸ νόμον θέλοντες εἶναι· τὸν νόμον οὐκ   ἀκούετε; 21 Pa më thoni, ju që doni të jeni nën ligj, a nuk e dëgjoni   ligjin? 21 dicite mihi qui sub lege vultis esse legem non   legistis {4:21} Tell me, ye that desire to be under the law, do ye not   hear the law? 21 Saget mir, die ihr unter dem Gesetz sein wollt: Habt ihr   das Gesetz nicht gehört? 21 Скажите мне вы, желающие быть под законом: разве вы не   слушаете закона?
4 — 22 γέγραπται γὰρ ὅτι ᾿Αβραὰμ δύο υἱοὺς ἔσχεν, ἕνα ἐκ τῆς παιδίσκης καὶ ἕνα ἐκ τῆς   ἐλευθέρας. 22 Sepse është shkruar se Abrahami pati dy bij, një prej   shërbëtores, dhe një prej së lirës; 22 scriptum est enim quoniam Abraham duos filios habuit unum   de ancilla et unum de libera {4:22} For it is written, that Abraham had two sons, the one   by a bondmaid, the other by a freewoman. 22 Denn es steht geschrieben, daß Abraham zwei Söhne hatte:   einen von der Magd, den andern von der Freien. 22 Ибо написано: Авраам имел двух сынов, одного от рабы, а   другого от свободной.
4 — 23 ἀλλ᾿ ὁ μὲν ἐκ τῆς παιδίσκης κατὰ σάρκα γεγέννηται, ὁ δὲ ἐκ τῆς   ἐλευθέρας διὰ τῆς ἐπαγγελίας. 23 por ai që lindi prej shërbëtores lindi sipas mishit; edhe   ai prej së lirës, lindi me anë të premtimit. 23 sed qui de ancilla secundum carnem natus est qui autem de   libera per repromissionem {4:23} But he [who was] of the bondwoman was born after the   flesh; but he of the freewoman [was] by promise. 23 Aber der von der Magd war, ist nach dem Fleisch geboren;   der aber von der Freien ist durch die Verheißung geboren. 23 Но который от рабы, тот рожден по плоти; а который от   свободной, тот по обетованию.
4 — 24 ἅτινά ἐστιν ἀλληγορούμενα. αὗται γάρ εἰσι δύο διαθῆκαι, μία   μὲν ἀπὸ ὄρους Σινᾶ, εἰς δουλείαν γεννῶσα, ἥτις ἐστὶν ῎Αγαρ· 24 Këto tregojnë një kuptim tjetër; sepse këtu janë të dy   dhiatat, njëra nga mali Sina, që lind për skllavëri, që është Agara. 24 quae sunt per allegoriam dicta haec enim sunt duo   testamenta unum quidem a monte Sina in servitutem generans quae est Agar {4:24} Which things are an allegory: for these are the two   covenants; the one from the mount Sinai, which gendereth to bondage, which is   Agar. 24 Die Worte bedeuten etwas. Denn das sind zwei Testamente:   eins von dem Berge Sinai, daß zur Knechtschaft gebiert, welches ist die   Hagar; 24 В этом есть иносказание. Это два завета: один от горы   Синайской, рождающий в рабство, который есть Агарь,
4 — 25 τὸ γὰρ ῎Αγαρ Σινᾶ ὄρος ἐστὶν ἐν τῇ ᾿Αραβίᾳ, συστοιχεῖ δὲ τῇ   νῦν ῾Ιερουσαλήμ, δουλεύει δὲ μετὰ τῶν τέκνων αὐτῆς 25 Sepse Agara është mali Sina në Arabi, edhe përkon me   Jerusalemin e sotëm, edhe është në skllavëri bashkë me të bijtë. 25 Sina enim mons est in Arabia qui coniunctus est ei quae   nunc est Hierusalem et servit cum filiis eius {4:25} For this Agar is mount Sinai in Arabia, and answereth   to Jerusalem which now is, and is in bondage with her children. 25 denn Hagar heißt in Arabien der Berg Sinai und kommt   überein mit Jerusalem, das zu dieser Zeit ist und dienstbar ist mit seinen   Kindern. 25 ибо Агарь означает гору Синай в Аравии и соответствует   нынешнему Иерусалиму, потому что он с детьми своими в рабстве;
4 — 26 ἡ δὲ ἄνω ῾Ιερουσαλὴμ ἐλευθέρα ἐστίν, ἥτις ἐστὶ μήτηρ πάντων ἡμῶν. 26 Po Jerusalemi i sipërm është i lirë, i cili është nëna e ne   të gjithëve. 26 illa autem quae sursum est Hierusalem libera est quae est   mater nostra {4:26} But Jerusalem which is above is free, which is the   mother of us all. 26 Aber das Jerusalem, das droben ist, das ist die Freie; die   ist unser aller Mutter. 26 а вышний Иерусалим свободен: он–матерь всем нам.
4 — 27 γέγραπται γάρ· εὐφράνθητι στεῖρα ἡ οὐ τίκτουσα, ῥῆξον καὶ   βόησον οὐκ ὠδίνουσα· ὅτι πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρήμου μᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν   ἄνδρα. 27 Sepse është shkruar: “Gëzohu ti, o shterpë që nuk lind; bërtit e thërrit ti që nuk ke dhimbje   lindjeje, sepse djemtë e shkretëtirës janë më shumë se të asaj që ka burrin”. 27 scriptum est enim laetare sterilis quae non paris erumpe et   exclama quae non parturis quia multi filii desertae magis quam eius quae   habet virum {4:27} For it is written, Rejoice, [thou] barren that bearest   not; break forth and cry, thou that travailest not: for the desolate hath   many more children than she which hath an husband. 27 Denn es steht geschrieben: “Sei fröhlich, du   Unfruchtbare, die du nicht gebierst! Und brich hervor und rufe, die du nicht   schwanger bist! Denn die Einsame hat viel mehr Kinder, denn die den Mann   hat.” 27 Ибо написано: возвеселись, неплодная, нерождающая;   воскликни и возгласи, не мучившаяся родами; потому что у оставленной гораздо   более детей, нежели у имеющей мужа.
4 — 28 ἡμεῖς δέ, ἀδελφοί, κατὰ ᾿Ισαὰκ ἐπαγγελίας τέκνα ἐσμέν. 28 Edhe ne, o vëllezër, jemi si Isaku, bij të premtimit. 28 nos autem fratres secundum Isaac promissionis filii   sumus {4:28} Now we, brethren, as Isaac was, are the children of   promise. 28 Wir aber, liebe Brüder, sind, Isaak nach, der Verheißung   Kinder. 28 Мы, братия, дети обетования по Исааку.
4 — 29 ἀλλ᾿ ὥσπερ τότε ὁ κατὰ σάρκα γεννηθεὶς ἐδίωκε τὸν κατὰ πνεῦμα,   οὕτω καὶ νῦν. 29 Po sikurse atëherë ai që lindi sipas mishit përndiqte atë që kishte lindur sipas frymës,   kështu edhe tani. 29 sed quomodo tunc qui secundum carnem natus fuerat   persequebatur eum qui secundum spiritum ita et nunc {4:29} But as then he that was born after the flesh persecuted   him [that was born] after the Spirit, even so [it is] now. 29 Aber gleichwie zu der Zeit, der nach dem Fleisch geboren   war, verfolgte den, der nach dem Geist geboren war, also geht es auch   jetzt. 29 Но, как тогда рожденный по плоти гнал [рожденного] по духу,   так и ныне.
4 — 30 ἀλλὰ τί λέγει ἡ γραφή; ἔκβαλε τὴν παιδίσκην καὶ τὸν υἱὸν   αὐτῆς· οὐ μὴ γὰρ κληρονομήσει ὁ υἱὸς τῆς παιδίσκης μετὰ τοῦ υἱοῦ τῆς   ἐλευθέρας. 30 Po ç’thotë shkrimi? “Dëboje shërbëtoren dhe birin e   saj; sepse s’ka për të trashëguar biri i shërbëtores bashkë me birin e së   lirës”. 30 sed quid dicit scriptura eice ancillam et filium eius non   enim heres erit filius ancillae cum filio liberae {4:30} Nevertheless what saith the scripture? Cast out the   bondwoman and her son: for the son of the bondwoman shall not be heir with   the son of the free woman. 30 Aber was spricht die Schrift? “Stoß die Magd hinaus   mit ihrem Sohn; denn der Magd Sohn soll nicht erben mit dem Sohn der   Freien.” 30 Что же говорит Писание? Изгони рабу и сына ее, ибо сын рабы   не будет наследником вместе с сыном свободной.
4 — 31 ῎Αρα, ἀδελφοί, οὐκ ἐσμὲν παιδίσκης τέκνα, ἀλλὰ τῆς   ἐλευθέρας. 31 Nuk jemi pra, vëllezër, bij të shërbëtores, por të së   lirës. 31 itaque fratres non sumus ancillae filii sed liberae qua   libertate nos Christus liberavit {4:31} So then, brethren, we are not children of the   bondwoman, but of the free. 31 So sind wir nun, liebe Brüder, nicht der Magd Kinder,   sondern der Freien. 31 Итак, братия, мы дети не рабы, но свободной.
[cite]