KAMBANA PNEUMATIKE
KAMBANA PNEUMATIKE (deti) Kur fusim në një enë me ujë një gotë të përmbysur të mbushur me ajër, uji nuk hyn dot në të. Kambana pneumatike është një enë e Vazhdoni leximin →
Tag Archives: qielli-deti-toka
SHKRETËTIRA
SHKRETËTIRA (toka) Shkretëtirat janë krahina shumë të gjera, ku bimët, kafshët dhe njerëzit jetojnë me vështirësi, sepse ditën bën shumë nxehtë, ndërsa natën dhe në dimër shumë ftohtë. Atje bie Vazhdoni leximin →
GRYKËDERDHJA E LUMIT
GRYKËDERDHJA E LUMIT (toka) Grykëderdhja është vendi ku lumi derdhet në det. Në qoftë se është e madhe, ajo quhet grykë; në qoftë se është e mbushur me grumbuj rëre Vazhdoni leximin →
TËRMETI
TËRMETI (toka) Korja e Tokës është shumë e hollë dhe mund të çahet ose të fundoset nga trazimet e lëndës së shkrirë që ndodhet poshtë saj, duke shkaktuar në sipërfaqe Vazhdoni leximin →
LARTËSIA MBI NIVELIN E DETIT
LARTËSIA MBI NIVELIN E DETIT (toka) Është lartësia që arrin një send duke u nisur nga niveli i detit. Për shembull, lartësia e qytetit të Tiranës mbi nivelin e detit Vazhdoni leximin →
BREZAT E ORËVE
BREZAT E ORËVE (toka) Në vende të ndryshme të Tokës, në një çast të dhënë nuk është e njëjta orë. Meqenëse dita ka 24 orë, sipërfaqja e rruzullit ndahet në Vazhdoni leximin →
MERIDIANËT
MERIDIANËT (toka) Meridianët janë vija të përfytyruara, që shkojnë nga një pol tek tjetri dhe e ndajnë sipërfaqen e Tokës në pjesë të ngjashme me thelat e portokallit. Ato tregojnë Vazhdoni leximin →
MATESI I SHPEJTESISË
MATESI I SHPEJTESISË (deti) Matësi i shpejtësisë, që marinarët e quajnë zakonisht log, është një aparat që shërben për të matur shpejtësinë e anijeve. Kjo shpejtësi shprehet në nyje. Një Vazhdoni leximin →
OAZI
OAZI (toka) Në shkretëtirat, ku sundon thatësira, nuk ka bimësi. Por kur del ndonjë burim në mes të shkretëtirës, atëherë formohet një oaz, një ishull i vërtetë me bimë të Vazhdoni leximin →
POLET E TOKËS
POLET E TOKËS (toka) Toka rrotullohet rreth vetes së saj si një rrotë rreth boshtit të vet. Pikat veri dhe jug të boshtit të përfytyruar të Tokës janë polet e Vazhdoni leximin →
KORJA E TOKËS
KORJA E TOKËS (toka) Toka ka formën e një rruzulli të madh pak të shtypur në polet. Pjesa e brendshme e Tokës përbëhet nga shkëmbinj të shkrirë. Ne jetojmë mbi Vazhdoni leximin →
BËRTHAMA E TOKËS
BËRTHAMA E TOKËS (toka) Zakonisht bërthama e një fruti ka një guaskë të fortë nga jashtë, dhe brenda saj ndodhet thelbi i butë. Kurse me bërthamën e Tokës ngjet ndryshe: Vazhdoni leximin →
RRUZULLI TOKËSOR
RRUZULLI TOKËSOR (toka) Është planeti ku jetojmë. Ai nuk ka formën e një rruzulli të vërtetë, por është pak i shtypur në polet. Po ta krahasojmë rruzullin tokësor me një Vazhdoni leximin →
RRETHI POLAR
RRETHI POLAR (toka) Rrathët polarë janë dy. Quhet rreth polar secili nga të dy paralelët e rruzullit tokësor që shtrihen afër 23 gradë larg poleve të Tokës. Zonat që shtrihen Vazhdoni leximin →
TROPIKU
TROPIKU (toka) Tropikët janë dy: i veriut dhe i jugut. Tropik quhet secili nga të dy paralelet e rruzullit tokësor, që shtrihen afër 23 gradë sipër dhe poshtë ekuatorit. Zona Vazhdoni leximin →
EKUATORI
EKUATORI (toka) Ekuator quhet një rreth i përfytyruar, që ndan në dy gjysma tërë rruzullin tokësor, duke formuar gjysmërruzullin verior dhe atë jugor.
PARALELET
PARALELET (toka) Paralelet janë vija të përfytyruara që e ndajnë rruzullin tokësor në rripa paralelë me ekuatorin. Paralelet shënohen në hartat gjeografike dhe shërbejnë për të treguar gjerësinë gjeografike të Vazhdoni leximin →
GEJZERI
GEJZERI (toka) Është një shatërvan ujërash të valuara dhe avujsh uji, që dalin nga toka në zonat vullkanike. Gejzerët shpërthejnë në intervale kohe të rregullta.
PUSI ARTEZIAN
PUSI ARTEZIAN (toka) Në një pus të zakonshëm, për të nxjerrë ujin deri në sipërfaqe të tokës duhet që ai të thithet me pompë ose të nxirret me kovë. Përkundrazi, Vazhdoni leximin →
AKULLNAJA
AKULLNAJA (toka) Në malet e larta bën kaq ftohtë saqë dëbora nuk arrin të shkrijë. Ajo grumbullohet dhe fillon të rrëshqasë gjatë shpateve të malit, duke formuar një lumë akulli Vazhdoni leximin →
DREDHAT E LUMENJVE
DREDHAT E LUMENJVE (toka) Rrjedhat e ujit që shkojnë drejt detit, gërryejnë vazhdimisht shtratin e tyre. Në qoftë se ato zbresin nga një shpat i pjerrët, krijojnë një luginë të Vazhdoni leximin →
BURIMI
BURIMI (toka) Burimi formohet nga uji i shiut, i cili pasi futet në tokë, lëviz nën të, mblidhet nëpër zgavra të mëdha dhe rishfaqet më poshtë, në shpatin e një Vazhdoni leximin →
SIZMOGRAFI
SIZMOGRAFI (toka) Planeti ynë lëkundet vazhdimisht nga tërmetet, por vetëm disa prej tyre shkaktojnë dëme. Shumica e tërmeteve kalojnë pa u ndier nga njerëzit. Këto tërmete i ndiejnë vetëm sizmografët, Vazhdoni leximin →
VULLKANI
VULLKANI (toka) Vullkani është një mal prej gurësh dhe hiri, i formuar nga lavat që shpërthejnë si një lëng i zjarrtë nga thellësia e Tokës ose nga fundi i detit Vazhdoni leximin →
MORENA
MORENA (toka) Duke zbritur dalëngadalë nga malet, lumi prej akulli që përbën akullnajën, shkul dhe merr me vete gurë të rëndë që i vërtit e i rrumbullakos duke i depozituar Vazhdoni leximin →
STALAKTITET DHE STALAGMITET
STALAKTITET DHE STALAGMITET (toka) Stalaktite quhen hejet e gurta që varen nga tavani i guvave nëntokësore. Shpesh ato bashkohen me stalagmitet, të cilat ngrihen nga toka dhe formojnë ca shtylla Vazhdoni leximin →
MIRAZHI
MIRAZHI (toka) Nganjëherë verës. nën diellin përvëlues. të duket sikur shikon larg në rrugë njolla uji që pasqyrojnë qiellin. Këto pamje të gënjeshtërta, që i detyrohen nxehtësisë, janë mirazhet: uji Vazhdoni leximin →
VESA
VESA (toka) Shpesh, herët në mëngjes, pemët, barërat dhe bimët e tjera mbulohen nga pikëza të vogla uji. Ato vijnë nga frymëmarrja e bimëve ose nga ajri i pasur me Vazhdoni leximin →
BATICA DHE ZBATICA
BATICA DHE ZBATICA (deti) Gjatë ditës, uji në dete nuk qëndron gjithmonë në të njëjtin nivel: niveli i ujit ngrihet dhe zbret. Ngritja e ujit të detit quhet baticë, ndërsa Vazhdoni leximin →
OQEANI BOTËROR
OQEANI BOTËROR (deti) Të gjitha detet dhe oqeanet e rruzullit tokësor janë të lidhur me njëri-tjetrin. Ato formojnë një masë të tërë ujore, që zë 3/4 e sipërfaqes së Tokës Vazhdoni leximin →
FUNDI I OQEANIT BOTËROR
FUNDI I OQEANIT BOTËROR (deti) Fundi i oqeaneve nuk është aspak i rrafshët dhe as në formën e një grope të madhe me faqe të lëmuara. Në fund të oqeaneve Vazhdoni leximin →
VARGMALET NËNUJORE
VARGMALET NËNUJORE (deti) Male e vargmale nuk ka vetëm mbi tokë, por edhe mbi fundin e oqeaneve. Bile ka vargmale nënujore, siç është ai në fund të Oqeanit Atlantik, që Vazhdoni leximin →
GROPAT DETARE
GROPAT DETARE (deti) Fundi i detit nuk është i sheshtë. Nën ujë gjenden male, lugina e gremina, që ndonjëherë ndodhen më shumë se 10.000 metra nën nivelin e detit. Kë Vazhdoni leximin →
ATOLET
ATOLET (deti) Në ujërat e ngrohta të Oqeanit Paqësor ka mjaft ishuj koralesh. që kanë formën e një unaze. Këta ishuj quhen atole dhe formohen nga skeletet e disa kafshëve Vazhdoni leximin →
KORALET
KORALET (deti) Degëzat e kuqe ose ngjyrë vjollcë, me të cilat bëhen shumë objekte zbukurimi si vathë, varëse të ndryshme, gjilpëra me kokë, byzylykë, dhe që ngjajnë me ca shkurre Vazhdoni leximin →