RRYMAT OQEANIKE (deti) Shpesh valët e oqeanit sjellin në brigjet e Grënlandës e të Islandës trungje pemësh, që janë shkulur nga lumenjtë e Siberisë gjatë brigjeve të tyre dhe janë Vazhdoni leximin →

GOLFSTRIMI (deti) Është një rrymë e ngrohtë oqeanike e cila sjell në detet e Evropës Veriore ujërat e ngrohta të Gjirit të Meksikës. Kjo rrymë e zbut shumë klimën e Vazhdoni leximin →

AJSBERGU (deti) Në temperatura të ulëta, nën zero, uji i detit ngrin dhe formon masa të mëdha akulli, që herë-herë duken si fusha të pafund akujsh. Nganjëherë, copa të mëdha Vazhdoni leximin →

VALËT SHKATËRRIMTARE OQEANIKE (deti) Kur ndodh ndonjë tërmet në fund të detit, uji pëson një luhatje të fortë lart e poshtë, që ndjehet si një tronditje e fuqishme nga anijet Vazhdoni leximin →

DETI I KUQ (deti) Është një det si gjithë të tjerët, që shtrihet midis bregut lindor të Afrikës dhe Gadishullit Arabik. Ky det e ka marrë emrin «i kuq» për Vazhdoni leximin →

PLANKTONI (deti) Në ujërat e deteve, bile dhe në ujërat e ëmbla jetojnë dhe shumëzohen bimë dhe kafshë të vogla që formojnë planktonin. Ato janë aq të shumta sa shërbejnë Vazhdoni leximin →

KRIPA (deti) Kripa është një lëndë që tretet lehtë në ujë, prandaj e gjejmë sidomos në ujërat e deteve, ku e kanë sjellë ujërat e lumenjve, të cilët e kanë Vazhdoni leximin →

NËNDETËSJA (deti) Është një anije që mund të lundrojë nën ujë si balena. Por ashtu si balena edhe ajo ka nevojë të dalë herë pas here në sipërfaqe për t’u Vazhdoni leximin →

TRAPI (deti) Trapi është një shtrat lundrues prej dërrasash ose prej trarësh, që shërben për kalimin e lumenjve kur mungon ura. Sot trapet kanë pësuar shumë ndryshime. Trape quhen edhe Vazhdoni leximin →

AEROPLANMBAJTESJA (deti) Aeroplanmbajtësja është një anije e madhe që mban dhe transporton një numër aeroplanësh. Në kuvertën e kësaj anijeje ndërtohet një pistë e madhe për ngritjen dhe uljen e Vazhdoni leximin →

ANIJA AMFIBE (deti) Anijet qëndrojnë mbi ujë; ndërsa automobilat. me rrotat e tyre qëndrojnë në tokë. Anija amfibe është një automjet që mbështetet mbi një jastëk ajri mbi tokë dhe Vazhdoni leximin →

SEKSTANTI (deti) Në det të hapur, larg brigjeve, detari mund të llogarisë me saktësi pikën në të cilën ndodhet, në qoftë se ka një sekstant, një orë dhe harta gjeografike. Vazhdoni leximin →

BUSULLA (deti) Gjilpëra e lëvizshme magnetike e busullës rrotullohet mbi një fushë me shkallëzime anash. Maja e gjilpërës, e ngjyrosur me blu, tregon gjithmonë veriun. Busulla i ndihmon udhëtarët që Vazhdoni leximin →

SINJALIZIMI DETAR (deti) Në marinë flamuri i ngritur majë direkut tregon shtetin të cilit i përket anija. Përveç kësaj flamurët shërbejnë edhe për të bërë sinjalizime. Në këtë rast përdoren Vazhdoni leximin →

SPIRANCA NOTUESE (deti) Spiranca metalike bie në fund të detit dhe e ndalon anijen. Kur deti është i thellë, përdoret spiranca notuese, që ka formën e një koshi prej teli. Vazhdoni leximin →

KULLA E VROJTIMIT (deti) Kullë vrojtimi nuk kanë vetëm nëndetëset, por edhe anijet, tanket dhe aeroplanët. Kullat e vrojtimit shërbejnë për të vrojtuar, për të bërë qitje dhe për të Vazhdoni leximin →

PERISKOPI (deti) Periskopi është një aparat shumë i çmuar për nëndetëset. Me anë të tij mund te vrojtohet nga roja sipërfaqja e detit edhe kur e tërë nëndetësja, bashkë me Vazhdoni leximin →

THELLËSIMATËSI DETAR (deti) Është një aparat që shërben për të matur thellësinë e ujit në vendin ku ndodhet anija, për të zbuluar ndonjë nëndetëse të zhytur ose për të diktuar Vazhdoni leximin →

PALOMBARI (deti) Njerëzit që zbresin nën ujë për të punuar, quhen palombarë. Veshja e tyre, e cila i ndihmon të marrin frymë nën ujë dhe i qëndron shtypjes së ujit, Vazhdoni leximin →

KOMETA (qielli) Kometat janë trupa qiellorë si Toka dhe Hëna, por me përmasa shumë më të vogla. Ato rrotullohen rreth Diellit dhe lëshojnë pas vetes një bisht të gjatë të Vazhdoni leximin →

ORBITA (qielli) Hëna rrotullohet rreth Tokës, Toka rreth Diellit. Orbita është rruga e zakonshme dhe e rregullt që Hëna ose Toka ndjekin gjatë lëvizjes së tyre.

EKLIPSI (qielli) Ka eklipse të Diellit dhe eklipse të Hënës. Eklipsi i Diellit ndodh kur Hëna kalon përpara diskut të Diellit dhe e zë krejt dritën e tij. Kështu, gjatë Vazhdoni leximin →

KOZMOSI (qielli) Është gjithësia, bota në tërësi, pa anë e pa fund, që përfshin gjithçka që ekziston: trupat qiellorë dhe tërë hapësirën.

STINA (qielli) Stinët e vitit janë 4: pranvera, vera, vjeshta, dimri. Ato ndryshojnë nga njëra-tjetra kryesisht prej temperaturës mesatare që ka secila prej tyre.

EKUINOKSI (qielli) Gjatë dimrit netët janë të gjata, ndërsa gjatë verës janë më të shkurtra Por ditën e parë të pranverës dhe të vjeshtës nata dhe dita zgjasin njëlloj. Këto Vazhdoni leximin →

MUZGU DHE AGIMI (qielli) Muzgu është koha pas perëndimit të Diellit, ndërsa agimi është koha para lindjes së Diellit. Muzgu dhe agimi nuk zgjasin njëlloj në të gjitha vendet.

ATMOSFERA (qielli) Atmosfera është ajri që rrethon Tokën bashkë me retë dhe me pluhurat që përmban. Ajo shtrihet deri në lartësinë 200 km mbi sipërfaqen e Tokës, por pas lartësisë Vazhdoni leximin →

AJRI (qielli) Ajri është një përzierje gazesh të ndryshme që mbështjell tërë rruzullin tokësor. Ai është i padukshëm, por hyn kudo dhe mbush çdo boshllëk.

OKSIGJENI (qielli) Oksigjeni është një lëndë e domosdoshme për jetën në Tokë. Ai është i nevojshëm për frymëmarrjen e njerëzve, të kafshëve dhe të bimëve. Bashkë me azotin ai formon Vazhdoni leximin →

PRESIONI ATMOSFERIK (qielli) Ajri që rrethon Tokën ka peshë ushtron mbi çdo gjë një shtypje që mund të matet me barometër. Ky presion ndihmon për të parashikuar motin.

METEOROLOGJIA (qielli) Meteorologjia studion motin në të gjitha vendet e rruzullit tokësor. Ajo bën parashikimin e kohës, i cili u duhet punonjësve të bujqësisë, aeroplanëve, anijeve, udhëtarëve etj.

ERA (qielli) Era është ajri që zhvendoset si një rrymë uji. Ajri i ngrohtë është më i lehtë dhe ngjitet lart në qiell. Në të njëjtën kohë ajri që ndodhet Vazhdoni leximin →

ERËMATËSI (qielli) Erëtreguesi tregon vetëm drejtimin e erës. Erëmatësi është një mjet i meteorologjisë, që vërtitet sipas drejtimit të erës dhe njëkohësisht mat me saktësi forcën dhe shpejtësinë e saj.

ERA TROPIKALE (qielli) Erërat tropikale fryjnë rregullisht në brigjet e zonave tropikale, gjatë gjithë vitit dhe në të njëjtin drejtim. Aeroplanët dhe vaporët i shfrytëzojnë këto erëra për të rritur Vazhdoni leximin →

MUSONI (qielli) Musoni është një erë periodike e Azisë Jugore. Gjatë gjithë dimrit ai fryn nga veriu dhe sjell thatësirën. Por kur vjen vera, musoni e ndryshon drejtimin dhe sjell Vazhdoni leximin →