PARALELET (toka) Paralelet janë vija të përfytyruara që e ndajnë rruzullin tokësor në rripa paralelë me ekuatorin. Paralelet shënohen në hartat gjeografike dhe shërbejnë për të treguar gjerësinë gjeografike të një vendi.
GEJZERI (toka) Është një shatërvan ujërash të valuara dhe avujsh uji, që dalin nga toka në zonat vullkanike. Gejzerët shpërthejnë në intervale kohe të rregullta.
PUSI ARTEZIAN (toka) Në një pus të zakonshëm, për të nxjerrë ujin deri në sipërfaqe të tokës duhet që ai të thithet me pompë ose të nxirret me kovë. Përkundrazi, uji i pusit artezian shpërthen vetë nga toka.
AKULLNAJA (toka) Në malet e larta bën kaq ftohtë saqë dëbora nuk arrin të shkrijë. Ajo grumbullohet dhe fillon të rrëshqasë gjatë shpateve të malit, duke formuar një lumë akulli që zbret ngadalë drejt luginave, ku pastaj shkrihet.
DREDHAT E LUMENJVE (toka) Rrjedhat e ujit që shkojnë drejt detit, gërryejnë vazhdimisht shtratin e tyre. Në qoftë se ato zbresin nga një shpat i pjerrët, krijojnë një luginë të thellë. Kur ujërat rrjedhin ngadalë përmes fushës, ato formojnë një shtrat gjarpërues me shumë dredha të harkuara.
BURIMI (toka) Burimi formohet nga uji i shiut, i cili pasi futet në tokë, lëviz nën të, mblidhet nëpër zgavra të mëdha dhe rishfaqet më poshtë, në shpatin e një kodre ose në këmbët e një mali.
SIZMOGRAFI (toka) Planeti ynë lëkundet vazhdimisht nga tërmetet, por vetëm disa prej tyre shkaktojnë dëme. Shumica e tërmeteve kalojnë pa u ndier nga njerëzit. Këto tërmete i ndiejnë vetëm sizmografët, që janë disa aparate shumë të ndjeshme ndaj lëkundjeve të tokës.
VULLKANI (toka) Vullkani është një mal prej gurësh dhe hiri, i formuar nga lavat që shpërthejnë si një lëng i zjarrtë nga thellësia e Tokës ose nga fundi i detit Këto lava, duke u ftohur, ngurtësohen njëra mbi tjetrën.
MORENA (toka) Duke zbritur dalëngadalë nga malet, lumi prej akulli që përbën akullnajën, shkul dhe merr me vete gurë të rëndë që i vërtit e i rrumbullakos duke i depozituar më në fund në luginat. Kjo masë gurësh formon morenën.
STALAKTITET DHE STALAGMITET (toka) Stalaktite quhen hejet e gurta që varen nga tavani i guvave nëntokësore. Shpesh ato bashkohen me stalagmitet, të cilat ngrihen nga toka dhe formojnë ca shtylla shumë të bukura prej guri. Stalaktitet dhe stalagmitet mund të jenë edhe prej akulli.
VESA (toka) Shpesh, herët në mëngjes, pemët, barërat dhe bimët e tjera mbulohen nga pikëza të vogla uji. Ato vijnë nga frymëmarrja e bimëve ose nga ajri i pasur me avuj uji, që ftohen dhe bien në formë vese.
MIRAZHI (toka) Nganjëherë verës. nën diellin përvëlues. të duket sikur shikon larg në rrugë njolla uji që pasqyrojnë qiellin. Këto pamje të gënjeshtërta, që i detyrohen nxehtësisë, janë mirazhet: uji në rrugë në fakt nuk ekziston.
BATICA DHE ZBATICA (deti) Gjatë ditës, uji në dete nuk qëndron gjithmonë në të njëjtin nivel: niveli i ujit ngrihet dhe zbret. Ngritja e ujit të detit quhet baticë, ndërsa tërheqja e tij nga bregu quhet zbaticë. Deti Mesdhe, që është një det shumë i mbyllur, ka një ndryshim shumë
OQEANI BOTËROR (deti) Të gjitha detet dhe oqeanet e rruzullit tokësor janë të lidhur me njëri-tjetrin. Ato formojnë një masë të tërë ujore, që zë 3/4 e sipërfaqes së Tokës dhe quhet me një emër të vetëm: Oqeani Botëror.